Atatürk dönemi Doğu Anadolu gerçeği

Abstract

Anadolu’da Osmanlı’dan Cumhuriye’te geçişte halkın ve bölgelerin farklılığı merkezileşme sürecindeki politikaları etkilemiştir. Millî Mücadele ile bağımsızlık gerçekleşmiş, 1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti kurulmuş ve çağdaş döneme ayak uyduracak şekilde hızlı bir uluslaşma-merkezileşme sürecine girilmiştir. Ülkenin doğusuyla batısı arasındaki gelişme farkını kapatmak için hızlı ve köklü yenilikler yapılırken diğer yandan Nasturi, Şeyh Sait, Ağrı isyanları gibi büyük isyanlarla da mücadele edilmiştir. Yöneticiler bu isyanları kalıcı biçimde sonuçlandırmak amacıyla birçok önlem almış, bunu devlet politikası haline getirmişlerdir. Bu tedbirlerden ilki Güneydoğu Anadolu’da olmak üzere Umumi Müfettişlikler kurularak Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin genel kalkınmasını sağlamak ve bölgedeki asayişsizliği önlemek amaçlanmıştır. 1934 yılında çkarılan İskân Kanunu ile doğu ve batı arasında dengeyi sağlamak için yurtdışından gelen muhacirleri yerleştirmek ve doğuda yaşayan Kürt kökenli vatandaşları ülkenin batısına yerleştirerek özümsemeyi sağlamak düşünülmüştür. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun eğitim, sağlık, sanayi, ulaşım, tarım ve hayvancılık alanlarında kalkınma adımları atılmıştır. Halkın hem yeni düzene alışmasını kolaylaştırmak hem de ilerlemelerini hızlandırmak içinde bölgedeki yetkililer Ankara ile irtibat kurmuş, yabancı devlet ve bölgedeki aleyhte güçlerin ilerlemeyi engellemesi önlenmeye çalışılmıştır.

The difference between the people and the regions in the transition from Ottoman to the Republic in Anatolia affected the policies in the process of centralization. National Struggle with independence took place, in 1923 and founded the Republic of Turkey to adapt to the contemporary period has entered a fast-centralization process of nation-building. While rapid and deep-rooted innovations were made in order to close the difference between the east of the country and the west, big rebellions such as Nasturi, Sheikh Sait and Ağrı rebellions were also struggled. The executives took many measures to permanently resolve these uprisings, making it a state policy. The first of these measures was to establish general inspectorates in Southeast Anatolia and to ensure the general development of the Eastern and Southeastern Anatolia regions and to prevent the unrest in the region. In 1934, the Settlement Law envisaged the establishment of immigrants from abroad to balance the east and west and to assimilate Kurdish citizens living in the east by placing them in the west of the country. Development steps were taken in the fields of education, health, industry, transportation, agriculture and animal husbandry in Eastern and Southeastern Anatolia. In order to facilitate public access to the new order and to accelerate their progress, the authorities in the region contacted Ankara and tried to prevent the advance of foreign powers in the foreign state and the region.