Aşçıların beş faktör kişilik özellikleri, bireysel inovasyon davranışı ilişkisi: Bursa örneği

Abstract

Turistlerin satın alma davranışlarını etkileyen faktörler incelendiğinde daha çok içsel faktörler olduğu bir başka deyişle turistlerin kültürel, sosyal, kişisel ve psikolojik faktörleri kullanarak ve/ya yorumlayarak bir davranış sergilediği görülmektedir. Kendi ülkesindeki yaşam tarzı ve anlayışını kısa süreliğine terk eden turistler yabancı ülke yiyecek ve içecekleriyle adeta kültür şoku yaşamaktadır. Alışılmışın dışına çıkmak çoğu zaman önyargılı bir yaklaşımı beraberinde getirmektedir. Yiyecek içecek hizmetleri açısından bakıldığında bu kültür şokunun başkahramanlarından biri elbette aşçılardır. Her ne kadar turistlere uluslararası mutfaktan yiyecekler hazırlanıyorsa da ulusal mutfakların iklim, maliyet, erişilebilirlik gibi nedenlerden dolayı ağırlıklı olması kaçınılmazdır. Ayrıca; aşçıların çalıştıkları kurum kültürünün yanında kişilik özellikleri de üretilen yiyecek ve içeceklerin satın alınmasından sunumuna kadar geçen sürede etkili olabilmektedir. Ortaya konulan yiyecek ve içecekler ister geleneksel isterse de modern şekillerde hazırlanıyor olsun kişinin karakteri, yaratıcılığı ve inovasyon anlayışından bir şeyler katıyor olması kaçınılmaz görünmektedir. Bu noktadan hareketle, bu çalışmada otel mutfaklarında çalışan aşçıların kişilik özellikleri ile inovasyon davranışı arasındaki ilişkiler ortaya konulmuş aracı değişken olarak da inovasyon algısı dahil edilerek bir model oluşturulmuştur. Veri toplama aracı olarak, kapsamlı bir literatür taraması sonucunda oluşturulan anket formu kullanılmıştır. Araştırma evrenini, Bursa'daki dört ve beş yıldızlı otellerde çalışan aşçılar oluşturmaktadır. İlgili işletmelerde çalışan 246 aşçıdan anket tekniği ile veri toplanmıştır. Uç değerler ve yüksek miktarda eksik veri içeren anket formları çıkarıldıktan sonra, toplam 220 kullanılabilir anket formu analiz edilmiştir. Araştırma modelinde yer alan hipotezler, IBM SPSS 20.0 kullanılarak test edilmiştir. Ölçüm sonuçlarının çoğunlukla orta düzeyde güvenirliğe ve geçerliğe sahip olduğu görülmüştür. Teorik olarak ileri sürülen modeldeki hipotezler korelasyon analizi, çoklu regresyon analizi, t-testi ve tek tönlü varyans analizi kullanılarak test edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre Bursa'daki dört ve beş yıldızlı otellerde çalışan aşçıların beş faktör kişilik özelliklerinin inovasyon davranışı üzerinde etkisinin olduğu, olumlu bireysel inovasyon algısı ile direnç bireysel inovasyon algılarının ise beş faktör kişilik özellikleri ile bireysel inovasyon davranışı ilişkisinde kısmi aracılık ettikleri sonucuna varılmıştır. Araştırmada öne sürülen toplam 11 ana hipotezin 7'si desteklenmiş, 4'ü desteklenmemiştir. 23 alt hipotezden 8 tanesi desteklenmiş, 15 tanesi ise desteklenmemiştir.

When the factors affecting the buying behavior of the tourists are examined, it is seen that there are more internal factors, in other words, the tourists exhibit a behavior by using cultural, social, personal and psychological factors. Tourists who leave their lifestyle and understanding in their own country for a short period of time experience a culture shock with their food and drinks. Abstinence often leads to a prejudiced approach. In terms of food and beverage services, one of the chief protagonists of this culture shock is of course the cooks. Although the international cuisine is prepared for tourists, it is inevitable for the national kitchens to be weighted for reasons such as climate, cost and accessibility. Also; In addition to the corporate culture that the chefs work, their personality traits can be effective in the period between the purchase of food and beverages produced and their presentation. Whether food and drinks are prepared in either traditional or modern ways, it seems inevitable that the person adds something to his / her character, creativity and innovation. From this point of view, in this study, the relationship between the personality characteristics of the chefs working in the hotel kitchen and the innovation behavior was determined and a model was formed by including the perception of innovation as an intermediary variable. As a data collection tool, a questionnaire form was used as a result of a comprehensive literature review. The research universe consists of chefs working in four and five star hotels in Bursa. Data were collected from 246 cooks working in related enterprises by survey technique. A total of 220 usable questionnaires were analyzed after subtracting the questionnaires containing extreme values and high amount of missing data. The hypotheses included in the research model were tested using IBM SPSS 20.0. The results of the measurement have been found to have moderate reliability and validity. The hypotheses in the theoretically proposed model were tested using correlation analysis, multiple regression analysis, t-test and one-way variance analysis. According to the results of the study, it was concluded that the five factor personality characteristics of the chefs working in four and five star hotels in Bursa had an impact on the innovation behavior, positive individual innovation perception and resistance individual innovation perceptions were mediated in the relationship between five factor personality traits and individual innovation behavior. Of the 11 main hypotheses proposed in the study, 7 were supported and 4 were not supported. 8 of 23 sub-hypotheses were supported and 15 of them were not supported.