Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercihlerinin öğretim programına bağlılıklarıyla olan ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercihlerinin öğretim programına bağlılıklarıyla olan ilişkisini incelemektir. İlişkisel tarama ve nedensel karşılaştırma desenine göre tasarlanan bu araştırmanın örneklemini 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Balıkesir ili Karesi ve Altıeylül ilçelerinde görev yapan 319 ilkokul ve ortaokul öğretmeni oluşturmaktadır. Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercihlerine yönelik bilgilerini ölçmek için Baş (2013) tarafından geliştirilen ”Öğretmenlerin Eğitim Programı Tasarım Yaklaşımı Tercihleri Ölçeği” kullanılmıştır. Öğretmenlerin öğretim programına bağlılıklarını belirlemek için “Öğretim Programına Bağlılık Ölçeği” bu araştırma kapsamında geliştirilmiştir. Geliştirilen ölçek açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ile güvenirlik analizleri için 338 öğretmeni kapsayan pilot uygulama yapılmıştır. Asıl uygulamadan elde edilen verilerin analizinde Bağımsız Gruplar t Testi, Tekyönlü Varyans Analizi (ANOVA), Kruskal Wallis H testi, Pearson Momentler Korelasyonu ve Yol Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercihleri açısından öğrenci merkezli ve sorun merkezli tasarımları tercih ettikleri görülmektedir. Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercihlerinin cinsiyet, mezun olunan okul türü ve mesleki kıdem açısından farklılık göstermediği belirlenmiştir. Ancak eğitim program tasarımı kavramının alt boyutu olan konu merkezli tasarımda görev yapılan eğitim kademesi değişkeni açısından farklılık tespit edilmiştir. İlkokulda görev yapan öğretmenlerin ortaokulda görev yapanlara göre konu merkezli tasarımı daha çok tercih ettikleri görülmüştür. Öğretim programına bağlılık açısından öğretmenlerin genel olarak programa bağlılıklarının yüksek düzeyde olduğu bulunmuştur. Kavramın alt boyutlarında ise uyma boyutunda düşük düzeyde, diğer boyutlarda ise yüksek düzeyde bağlılık sergilendiği görülmektedir. Öğretmenlerin öğretim programına bağlılıklarının cinsiyet, mezun olunan okul türü ve mesleki kıdem değişkenleri açısından anlamlı farklılık oluşturmadığı belirlenmiştir. Yalnızca öğretim programına bağlılığın okul iklimi alt boyutunda görev yapılan eğitim kademesi değişkeni açısından anlamlı fark olduğu gözlenmiştir. İlkokul öğretmenlerinin ortaokul öğretmenlerine göre programlarla ilgili olarak meslektaşlarıyla daha çok paylaşım içerisinde oldukları tespit edilmiştir. Korelasyon analizi sonuçları öğrenci ve konu merkezli tasarımlar ile öğretim programına bağlılık arasında pozitif yönde, orta düzeyde ve anlamlı ilişki olduğunu göstermiştir. Program bağlılığını en güçlü yordayan değişkenin öğrenci merkezli program tasarımı olduğu belirlenmiştir.

The purpose of this study is to examine the relationship between the curriculum design approach preferences of teachers and their curriculum fidelity. The sample of this research, which is designed according to the relational survey method and casual comparison design, is composed of 319 primary and secondary school teachers working in Karesi and Altieylul districts of Balikesir province in 2015- 2016 academic year. “Curriculum Design Orientations Preference Scale of Teachers” developed by Baş (2013) was used to measure the knowledge of teachers about curriculum design approach preferences. “Curriculum Fidelity Scale” was developed within the scope of this research in order to determine the fidelity of the teachers to the curriculum. Pilot study including 338 teachers was conducted for the reliability analysis with exploratory and confirmatory factor analysis. Independent Groups t Test, One Way ANOVA, Kruskal Wallis H test, Pearson Moments Correlation and Path Analysis were used in the analysis of the data obtained from the actual application. As a result of the research, it is seen that teachers prefer student centered and problem centered designs in terms of curriculum design approach preferences. It has been determined that the preferences of teachers for curriculum design approach do not differ in terms of gender, type of school they graduated and occupational seniority. However, a difference was found in terms of teaching level variable in the subject-centered design that is the sub-dimension of the curriculum design concept. Teachers working in primary school seem to prefer subjectcentered design compared to those working in secondary school. In terms of curriculum fidelity, it was found that the teachers’ fidelity to the curriculum in general was high. In the sub-dimensions of concept, the adherence dimension was low and in the other dimensions, it is observed that there was a high degree of fidelity. It has been determined that the teachers’ curriculum fidelity does not make a significant difference in terms of gender, type of school graduated and occupational seniority variables. It was observed that there was a significant difference only in the school climate sub-dimension of the fidelity to curriculum in terms of the teaching level variable. It has been found that primary school teachers are sharing more with their colleagues in relation to curriculum than secondary school teachers. Correlation analysis results showed that there is a positive, moderate and meaningful relationship between student-centered and subject-centered designs and fidelity to the curriculum. The strongest predictor of curriculum fidelity was student-centered curriculum design.