Hasan Basri Çantay'ın hayatı ve eserleri üzerinde bir inceleme

Abstract

Hasan Basri Çantay'ın Hayatı ve Eserleri Üzerinde Bir İnceleme adlı bu çalışmamızda öncelikle Hasan Basri Çantay'ın hayatını farklı açılardan detaylı bir şekilde incelemeyi ve eserlerini kapsamlı bir değerlendirme ile ortaya koymayı hedefledik. Çalışmamızda yerel ve ulusal kaynaklar taranarak elde edilen bulgular değerlendirilmiş, yazarın hayatı ve eserleri bu veriler ışığında ortaya konulmuştur. Çalışmamız Giriş, dört bölüm ve Sonuç kısımlarından oluşmaktadır. Çalışmamızın Giriş bölümünde incelememize dair problem, amaç, sınırlılıklar, ilgili alanyazın, yöntem, bulgu ve yorumlar, sonuç ve öneriler yer almaktadır. Birinci bölümde 20. Yüzyıl'ın Başlarından Balıkesir'in Sosyal ve Kültürel Hayatına Genel Bir Bakış başlıklı yazımız mevcuttur. Bu yazı ile Balıkesir'in 20. Yüzyıl başlarındaki sosyal ve kültürel durumu; şehrin tarihi, kurumsal ve diğer değerleri çerçevesinde ele alınmış, Hasan Basri Çantay'ın yetiştiği ve yazı hayatına başladığı bu dönem genel anlamda anlatılmaya çalışılmıştır. Doktora tezimizin Hasan Basri Çantay'ın Hayatı ve Yazı Faaliyeti adlı ikinci bölümünde yazarın hayatı ve yazı faaliyeti, çeşitli dönemlere ayrılarak taramalarımız sonucunda elde ettiğimiz orijinal ve birincil kaynaklardan yararlanarak anlatılmıştır. Hasan Basri Çantay'ın Edebi Eserleri adlı üçüncü bölümde ise Çantay'ın edebi eserleri detaylı bir şekilde incelenmiş, şiirleri tahlil edilerek eserlerinin dil ve üslup özellikleri üzerinde durulmuştur. Çalışmamızın dördüncü bölümü olan Hasan Basri Çantay'ın Diğer Eserleri başlıklı bölümde de yazarın edebiyat teorisi, edebiyat eleştirisi, edebiyat tarihi, İslami ilimler, dil, tarih, eğitim, sosyal konular, tiyatro, halk bilimi ve folklora dair eserleri, tenkit ve polemiklerine yer verilmiştir. Sonuç bölümünde ise Hasan Basri Çantay'ın hayatı ve eserleri üzerindeki araştırmalarımız neticesinde elde ettiğimiz bilgi ve kanaatlerimiz genel ve özlü bir şekilde ortaya konulmuştur. Bu bölümde Çantay'ın oldukça yoğun geçen ilmi, siyasi, gazetecilik ve diğer faaliyetleri ile 20.yüzyıl Türk ilim ve kültür hayatına önemli hizmetlerde bulunmuş ve yaşadığı döneme iz bırakmış değerli şahsiyet olduğu sonucu açık bir şekilde ifade edilmiştir. Ayrıca çalışmamızın sonuç bölümünden sonra Çantay'ın basılmış ve basılmamış eserlerinin, makale ve şiirlerinin kronolojik listesi verilmiştir.

We have targeted in this study named "A Reviewing on Hasan Basri Çantay's Life and Works" to work through the life of Hasan Basri Çantay from different perspectives and to reveal his works through an extensive evaluation. In our study the facts obtained through reviewing local and national literature have been evaluated and the life and the works of the author have been revealed. Our study comprises an introduction, four parts and the conclusion. In the part of the introduction, problem, aim, definets, connected literature, method, findings and interpretations, conclusion and suggestions have been placed of about this work Our composition named "A General Overview On the Social and Cultural Life in Balıkesir in The Early Part of Twentieth Century"is in the first part of our study. The social and cultural condition of the city in the early part of the twentieth century has been approached as part of its historical, institutional and other values. And this period when Hasan Basri grew up and started to put pen to paper has been tried to explain literally. Hasan Basri Çantay's life and writing activity has been explained dividing it into several periods and benefitting from the orijinal and primary sources which we obtained through scanning documents in the second part of our doctoral thesis named "The Life Of Hasan Basri Çantay's Life and His Writing Activity".In the third part named Hasan Basri Çantay's Literary Works, Çantay's literary works have been examined in detail, his poems have been analysed and the characteristics of his language and style have been elaborated. In the fourth part of our study titled Hasan Basri Çantay's Other Works the author's works, critiques, reviews and arguments on literature theory, literature criticism, literature history, islamic sciences, language, history, education, social issues, theatre, folklore have been included. In the conclusion part the datum and knowledge that we obtained as a result of our research on Hasan Basri Çantay's life and works have been revealed comprehensively and concisely. In this part it has been stated explicitly that Hasan Basri Çantay is a venerable person who contributed significantly to Turkish scientific and cultural life with his intense activities in science, politics, journalism and so on and who impressed the period he lived. Also following the conclusion part of our study a chronolojical list of Çantay's published and unpublished works, articles and poems have been presented.