Hisaralan (Sındırgı) yöresindeki traverten oluşumlarının bölgesel tektonikle ilişkisi

Abstract

Bu çalışma, Hisaralan köyü (Sındırgı) ve çevresinde yüzeyleyen travertenlerin bölgesel tektonikle ilişkisinin ortaya konması amacı ile yapılmıştır. İnceleme alanının litolojik birimleri yaşlıdan gence doğru, rekristalize kireçtaşı, radyolarit, metakumtaşı ve ofiyolitik kayaçlarından oluşan Bornova flişi (Üst Kretase-Paleosen), dasit, riyolit, aglomera ve tüflerden oluşan Sındırgı volkanitleri (Alt Miyosen) ile onları uyumsuz örten travertenlerden (Kuvaterner) oluşmaktadır. Travertenlerde yapılan ayrıntılı fasiyes incelemelerinde, nilüfer yaprağı, rafsı traverten, kristalin kabuk, zarflı taneler, bantlı traverten ve mikrobiyal traverten litotipleri tanımlanmıştır. Bu litotipler yamaç-şelale tipi, kaynak tümseği tipi, koni (kule) tipi ve sırt tipi morfolojilere sahip travertenlerde gelişmişlerdir. Bölgedeki volkanitlere ait çatlaklar KB ve KD doğrultusunda gelişmiştir. Bu çalışmada ölçümleri yapılan fayların ve sırt tipi travertenlerin doğrultularının da bu çatlak doğrultuları ile uyumlu olduğu görülmektedir. Bölgedeki sırt tipi travertenler de KD-GB doğrultulu açılma ile ilişkili olarak gelişmiştir. Hisaralan travertenlerini oluşturan jeotermal sistem, Simav fayı ile ilişkili olarak gelişen horst ve grabenlerin yanında KD-GB doğrultulu oblik atımlı faylar tarafından da denetlenmiştir.

This study was carried out in order to reveal the relationship with travertine occurrences of tectonic elements in Hisaralan region. Stratigraphically, the basement rock unit of the study area is Bornova Flysch Zone (Late Cretaceus-Paleocene) consisting mainly of recrystallized limestone, radiolarite, metasandstone and ophiolitic rocks. These units are cutted by Sındırgı volcanics (Early Miocene) comprising dacite, rhyolite, agglomerate and tuffs assemblages. Travertines, the subject of this study, are observed on the volcanic suits. All the units are uncomformably covered by Quaternary alluvium. Based on detailed facies examinations, the travertines are divided into six lithotypes: 1) lilypad travertine, 2) ledge travertine, 3) crystal crust, 4) enveloped granules (oolite, pisolite), 5) banded travertine and 6) microbial traverten. These lithotypes formed in different travertine morphologies such as slope-waterfall-type, spring mound, cone (tower) type and Fissure-ridge type. It was observed that the faults identified in this study and the directions of the Fissure-ridge travertines are also compatible with these fracture directions. Fissure-ridge type travertines in the region have also developed in relation to NE-SW-directed extensional forces. Not only the geothermal system associated with travertines in Hisaralan region was controlled by oblique NE-SW trending strike-slip faults, but also with horst and grabens systems developed in association with Simav fault.