Konaklama işletmelerinde çalışan bireylerin tükenmişlik düzeylerinin yaşam doyumuna etkisi

Abstract

Turizm sektöründe çalışma hayatı çeşitli faktörlerin etkisi altında gerçekleşmektedir. Emek-yoğun olması dolayısıyla istihdam oranlarının da yüksek olduğu turizm sektörünün; mevsimsellik, düzensiz ve fazla çalışma saatleri, kısıtlı kariyer olanakları, çalışan devir hızı oranlarının yüksekliği, kolay standardize edilememesi gibi birçok olumsuz özelliği bulunmaktadır. Sektörün çalışma koşullarının kendine özgü özellikler sergilemesi ise çalışanları kimi zaman tükenmişlik ile karşı karşıya getirebilmektedir. Çalışanlar, işletmeler ve sektör için oldukça ciddi bir maliyet oluşturan tükenmişlik; kişileri ve iş hayatını önemli düzeyde tehdit etmekte ve dolayısıyla bireyin yaşam doyumunu düşürebilmektedir. Bu nedenle bu çalışmada konaklama işletmelerinde çalışan bireylerin tükenmişlik yaşayıp yaşamadığı araştırılmıştır. Ayrıca çalışmada tükenmişlik ile yaşam doyumu arasındaki ilişki de incelenmiştir. Bu nedenle bu çalışmanın amacı, çalışma hayatında hem bireysel hem de örgütsel anlamda sorun teşkil eden tükenmişliğin konaklama işletmelerinde incelenmesi ile bu durumun çalışanların yaşam doyumuna etkisinin belirlenmesidir. İşletmenin konumuna göre tükenmişlik ve yaşam doyumunun araştırılması araştırmanın diğer bir amacını oluşturmaktadır. Bu bağlamda öncelikle ilgili alan yazın taraması yapılmış ve daha sonra tükenmişliğin yaşam doyumu düzeyine etkisini belirlemek amacıyla konaklama işletmesi çalışanlarına anket uygulanmıştır. Anket uygulaması Antalya'da ve İstanbul’daki konaklama işletmelerinde gerçekleştirilmiştir. 418 konaklama işletmesi çalışanının katıldığı araştırma sonucunda, kadınların erkeklere göre daha fazla tükenmişlik yaşadığı görülmektedir. Ayrıca otelin konumuna göre tükenmişlik ve yaşam doyum düzeylerinin faklılaştığı ve sayfiye bölgesindeki otellerin daha fazla tükenmişlik ile daha az yaşam doyumu yaşadıkları belirlenmiştir. Araştırma sonunda konaklama işletmelerinde çalışan bireylerin duygusal tükenme, duyarsızlaşma, düşük kişisel başarı hissi ve genel tükenmişlik düzeyleri arttıkça yaşam doyumunun azaldığı görülmektedir. Çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, araştırmanın amacı, önemi, varsayımları ve sınırlılıklarını kapsamaktadır. İkinci bölümde çalışmanın kavramsal çerçevesi üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümü araştırmanın yöntemi oluşturmaktadır. Bu bölümde, veri toplama araç ve teknikleri, evren ve örneklem, verilerin analizi başlıkları altında araştırmanın yöntemi açıklanmıştır. Dördüncü bölümünde, araştırmanın bulgularına ve yorumlara yer verilmiştir. Son bölümde ise, araştırmanın sonuçlarına yer verilerek, öneriler geliştirilmiştir.

Working life in tourism sector is subjected to various factors. While having high employment rates due to its labour-intense aspect, tourism sector has also several negative attributes such as seasonality, irregular and overtime working hours, limited career opportunities, high personnel turnover rates and difficulty in standardisation. The sector-specific working conditions in tourism may sometimes expose employees to burnout. Burnout which constitutes quite a significant cost both for employees, companies and the sector threatens critically individuals and working life and may thus decrease individuals’ life satisfaction. For this reason, this study examines if employees working in hospitality companies experience burnout. The study also examines the relationship between burnout and life satisfaction. Therefore the aim of this study is to examine burnout in hospitality sector that poses problems in working life both for individuals and organisations as well as the identification of the relationship between this situation in question and employees’ life satisfaction. The examination of burnout and life satisfaction based upon organisations’ locations constitutes another aim of the study. In this respect, firstly, literature review in the related field was done and afterwards a questionnaire was conducted involving hospitality organisation employees in order to determine the impact of burnout on level of life satisfaction. The questionnaire was applied in hospitality companies which are in Antalya and Istanbul. As a result of this research conducted with 418 employees working in hospitality organisations, it is observed that women experience burnout more than men. Furthermore the findings show that the level of burnout and life satisfaction differ depending on the hotels’ region and that employees working at countryside hotels experience burnout more and have a lower life satisfaction. As a result of the study, it is observed that the more the employees’ level of emotional burnout, depersonalisation, sense of low personal accomplishment and the burnout level in general increase, the more life satisfaction decreases. The study is made up of five sections. The first section includes the aim, importance, hypothesis and limitations of the study. The second section addresses the conceptual framework of the study. The method of the study constitutes the third section. In this section, the method of the study is through the sections of data collection tools and techniques, population and sample and the analysis of data. The fourth section includes the findings of the study and the comments. The last section comprises the results of the study along with the propositions developed.