Türk vergi yargısında istinaf kanun yolunun anayasal vergilendirme ilkeleri ışığında değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmanın ana konusunu oluşturan istinaf; ilk derece mahkemesi tarafından verilen ve şekli anlamda kesin hüküm oluşturan kararların hem maddi hem de hukuki yönden tekrar incelenmesini sağlayan bir kanun yoludur. Bu şekilde yargılama sürecinde yapılan hatalara karşı bireylere daha fazla hukuki koruma sunulmaktadır. 2014 yılında 6545 sayılı “Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile yapılan değişiklik neticesinde vergi yargısında itiraz kanun yolu kaldırılarak istinaf kanun yolu kabul edilmiştir. Buna bağlı olarak bölge idare mahkemelerinin yapısında ve kanun yolu sisteminde önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Başta bazı kararlara karşı tek dereceli bir yargılama sistemi öngörülmesi olmak üzere, vergi yargılama hukukunda önemli etkiler doğuracak değişikliklere gidilmiştir. Çalışmada, tüm hukuk dallarında olduğu gibi vergi yargılama hukukunun da kaynağını teşkil eden anayasal vergilendirme ilkeleri çerçevesinde istinaf kanun yolu değerlendirilmiştir. Bu tez çalışmasının sonucunda vergi yargısının yapısına istinaf kanun yolunun getirilişinin, birçok anayasal vergilendirme ilkesince ve özellikle hukuk devleti ilkesi gereğince etkin ve verimli bir yargı sisteminin oluşturulmasında olumlu etkiler temin edeceği kanaatine varılmıştır. Bilhassa uygulamada istinaf sisteminin toplumdaki tüm bireylerin yararlanabileceği özelliğe büründürülmesi, parasal sınırın kaldırılması ve tüm kararlara karşı kanun yoluna başvuru hakkının getirilmesi bu yolun başarı imkânının artmasını sağlayacaktır.

The main subject of this study is appeal legal remedy, which enables re-evaluation of formally zipper clause decisions made by the court of first instance in both substantive and legal manners. Therefore, more legal protection is provided for individuals in case of possible mistakes that are made during judgement process. Appeal legal remedy is accepted as replacing objection legal remedy in taxation judgements as a result of the changes made with “Rule Related to Making Amendments in Some Rules with Turkish Criminal Law” no: 6545, in 2014. Therefore, important changes occur in legal remedy system and regional administrative courts’ structures. Changes that will create important effects in taxation jurisdiction law are applied, for instance offering a single degree judgement system for some rules. In this study, appeal legal remedy is evaluated in the view of constitutional taxation principles that create the foundation of taxation jurisdiction law, as in all other law fields. As a result of this thesis study, it is found out that including appeal legal remedy to taxation jurisdiction structure might create positive effects on establishing an effective and productive jurisdiction system in terms of many constitutional taxation principles and especially state of law principle. Particularly, adapting the appealing system as it might be benefited by every individual in the society, removing monetary boundaries and creating right to use legal remedy for every decision might increase the success possibility of this phenomenon.