Finansal istikrar göstergeleri ve Türkiye ekonomisi için finansal istikrar endeksi önerisi

Abstract

Ülke ekonomilerinin ani şoklara dayanabilmesinin bir ölçütü olan finansal istikrar yaşanan küresel finansal krizler sonucunda daha çok önem kazanmıştır. Bu nedenle merkez bankaları finansal istikrarı izleme ve koruma görevini üstlenmiştir. Finansal istikrarın izlenmesi ve korunması için öncelikle ölçülebilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada finansal istikrarın ölçülebilmesi için finansal gelişmişlik, finansal kırılganlık, finansal sağlamlık, finansal esneklik, makroekonomik esneklik ve küresel risk göstergelerinden oluşan kompozit bir finansal istikrar endeksi önerilmiştir. Önerilen endeksin hesaplamaları üç aylık verilerle 2007-Q2 ile 2015-Q4 aralığında yapılmıştır. Hesaplanan finansal istikrar endeksi TCMB’nin yayımladığı finansal istikrar raporlarında yer alan ekonomik değerlendirmelerle örtüşmektedir. Diğer bir ifadeyle önerilen finansal istikrar endeksi Türkiye ekonomisinde yaşanan istikrarsız dönemleri tespit edebilmektedir. Çalışmada ayrıca önerilen finansal istikrar endeksinin temel makroekonomik göstergelerden büyüme oranı ve enflasyon oranı ile arasında eşbütünleşme ilişkisinin varlığı ARDL sınır testi ile araştırılmıştır. ARDL testi sonucunda finansal istikrar endeksinin hem büyüme oranı hem de enflasyon oranı ile arasında eşbütünleşme ilişkisi olduğu ve uzun dönemde birlikte hareket ettikleri sonucuna varılmıştır. Bu sonuçtan hareketle önerilen finansal istikrar endeksinin Türkiye’de finansal istikrarın ölçümünde kullanılabileceği düşünülmektedir.

Financial stability that is a measure of endurance to the sudden shocks becomes more significant after global financial crises. Therefore central banks have a part in monitoring and preserving financial stability. Financial stability has to be measured to be monitored and preserved. In this study a composite financial stability index composed of indicators of financial development, financial vulnerability, financial soundness, financial elasticity, macroeconomic elasticity and global risk is proposed to measure financial stability. This proposed index is evaluated between 2007-Q2 and 2015-Q4 and results coincide with evaluations of financial stability reports of TCMB. In other words, proposed financial stability index has a power to catch stable and unstable periods of Turkey. This study also investigates the cointegration between the proposed index with the macroeconomic indicators like growth rate and inflation rate by ARDL bound test. As a result of analysis, there is a cointegration between financial stability index and macroeconomic indicators. ARDL analysis shows that macroeconomic indicators move with the financial stability index. This result demonstrates that the proposed index can be a measure of financial stability in Turkey.