7.sınıf öğrencilerinin ışığın kırılması konusundaki kavramsal gelişimlerinin sosyal yapılandırmacı bakış açısından incelenmesi

Abstract

Son yıllarda fen eğitimi alanında, sınıf ortamındaki sosyal etkileşimlerle anlam yapılandırma konusunda gittikçe artan sayıda çalışmalar yapılmaktadır. Bu yönelimde öğretmen ve öğrencilerin rolleri iletişimciler ve öğrenenler olarak değişmektedir. Sosyokültürel bağlamın anlam yapılandırmada çok büyük role sahip olduğunun düşünülmesi, öğrenmenin sosyokültürel teori ya da diğer bir deyişle sosyal yapılandırmacılık bağlamında incelenmesi yönünde araştırmaları tetiklemiştir. Bu çalışmanın amacı, yedinci sınıf öğrencilerinin ışığın kırılmasına ilişkin kavramsal gelişimlerini anlam oluşturma çerçevesinden incelemektir. Araştırma deseni olarak, durum çalışması kullanılmıştır. Çalışma onbeş öğrenci ile yürütülmüştür. Öğretim öncesinde, sonrasında ve öğretimden bir yıl sonra kavramsal anlama anketi uygulanmıştır. Öğretim öncesinde öğrencilerin konuya ilişkin çeşitli günlük kavramlara sahip oldukları görülmüştür. Anlam oluşturmaya yönelik yapılan öğretimin incelenmesi için beş öğrenci, gruplar halinde çalışmıştır. Öğrencilerin sahip oldukları günlük kavramların bilimsel kavramlara dönüşme sürecinin gözlemlenmesi için anlam oluşturmaya uygun öğretim hazırlanmış ve uygulanmıştır. Öğrencilerle öğretim öncesi ve sonrası görüşmeler yapılmıştır. Öğretim sonrasında öğrencilerin yarısından fazlasının bilimsel kavramlara sahip oldukları bu durumlarını öğretimden bir yıl sonra da büyük oranda korudukları görülmüştür. Öğrencilerin günlük kavramları sınıf sosyal düzlemindeki etkileşimlerin aracılığı ile bilimsel kavramlara doğru değişmiştir. Bu değişimde öğrencilerin kendi aralarında ve öğretmenle kurdukları sosyal etkileşimlerin ve kullandıkları psikolojik ve teknik araçların önemli bir rolü olduğu düşünülmektedir. Anlam oluşturmanın sosyal yapılandırmacı kuramın birçok bileşeni açısından ele alınmasının daha verimli ve zenginleştirilmiş öğrenme ortamları oluşturmamıza katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Recent years in the field of science education, there are increasingly number of studies focused on meaning making through social interactions in classrooms. In this orientation teachers' and students' roles are changing as communicators and learners. The thought of sociocultural context has a great role in meaning making, have triggered the studies in order to examine learning in a context of sociocultural theory or social constructivism. The aim of this study is to investigate 7th grade students' conceptual development about refraction of light through framework of meaning making. As a research design, the case study method was used. The study was conducted with 15 seventh grade students. Before, after and one year after instruction, conceptual understanding survey on refraction of light was implemented. It is observed that students have various spontaneous concepts before instruction. For investigation of instruction based on meaning making, five students have worked in groups. In order to observe the process of shifting from spontaneous concepts to scientific concepts, instruction that appropriate to meaning making prepared and implemented. Students were interviewed before and after instruction. It has been found that after instruction more than half of the students have gained scientific concepts and one year after instruction these concepts have remained stable. Students' spontaneous concepts have been changed to scientific concepts by mediation of interactions in social plane of classroom. In this change it is thought that students' social interactions with each other and teacher, using of psychological and technical tools have significant role. It is thought that examining meaning making for different components of social constructivist theory will be useful in order to construct efficient and enriched learning environments.