Bursalı Levhî Dîvânı: İnceleme-tenkitli metin-indeks

Abstract

Bu çalışmada, şimdiye kadar üzerinde fazla durulmamış olan Levhî Dîvânı'nın bilinen iki nüshası vasıtasıyla tenkitli metninin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bursalı Levhî Efendi'nin hayatı, edebî ve fikrî kişiliği hakkında da bilgi verilerek, şair her yönüyle tanıtılmaya çalışılmıştır. Çalışma "Bursalı Levhî Efendi'nin Hayatı ve Kişiliği" ile "Dîvânı" olmak üzere iki ana bölümden oluşmaktadır. Çalışmadan daha kolay faydalanılabilmesi adına, sonuna "İndeks" bölümü eklenmiştir. "Levhî" mahlasını kullanan şairin asıl adı bazı kaynaklarda "Hasan", bazılarında ise "Hüseyin" olarak geçmektedir. XVIII. yüzyılın ilk yarısında yaşamış olan şairin hayatı hakkında ne yazık ki fazla bilgi yoktur. Bursa Hacı İskender Mahallesi'nde dünyaya geldiği, Bursa Mahkemesi'nde kâtiplik ve başkâtiplik ile Bursa Hasan Paşa Medresesi'nde müderrislik yaptığı ve 1165/1751 yılında Bursa'da vefat ettiği bilinmektedir. Levhî'nin bilinen tek eseri "Dîvân"ıdır. Arapça ve Farsça şiirlerin de bulunduğu divanda, daha çok dinî ve tasavvufî içerikli şiirlerin yer aldığı görülmektedir. Bunun dışında lâ-dinî ve hikemî üslupla yazılmış şiirleri ile Bağdadlı Rûhî'nin Terkîb-i Bend'ine söylendiği tespit edilen bir naziresi bulunmaktadır. Bursalı Levhî Efendi'nin "Dîvân"ının ulaşılabilen iki yazma nüshası karşılaştırılmak suretiyle, müellifin elinden çıkması muhtemel nüshaya ulaşılmaya çalışılmış; farklılıklar aparatta gösterilmiştir.

The aim of our study is to manifest the critical edition of the Divan of Levhî, a classical poet on whom there has not been satisfying studies so far. We have tried to introduce every aspect of him and his works by giving information about his life, works, his artistic qualities and his personality. Our study consists of two main chapters, "Bursalı Levhî Efendi's Life and Personality" and "The Critical Edition of His Dîvân". We added "Index" section at end of our study to make easier use. Our poet's real name is mentioned "Hasan" in some sources, "Hüseyin" in others, but he used "Levhî" as his pen name. We unfortunately not have a lot of information about the poet who lived in the first half of the 18th Century. All we know that he was born in Bursa Hacı İskender District, worked as a court clerk and chief clerk in the Court of Bursa, served as a Professor in Hasan Pasha's Madrasah and died in 1165/1751. The only known work of Levhî at the moment is his "Dîvân".We see that a very religious and sufistic content poems, including Arabic and Persian poems are present in his work. Besides of that, there are poems written by profane and sapient style and one nazire written on Bağdadlı Rûhî's Terkîb-i Bend. We reached two manuscripts of Levhî's Divan. In our study, we tried to reconstitute the copy which could be probably written by the author, by comparing both of the manuscripts; the differences have been remarked in annotation.