Marmara Denizi, Yalova açıklarında avlanan hamsi [Engraulis encrasicolus (Linneaus,1758)] populasyonunun bazı biyolojik özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada Marmara Denizi, Yalova Açıkları’ndaki hamsi (Engraulis encrasicolus Linnaeus, 1758)’nin bazı biyolojik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. 2014 Eylül – 2015 Aralık tarihleri arasında aylık örneklemelerle 723 adet birey değerlendirilmiştir. E. encrasicolus’ un boy, ağırlık, yaş, eşey dağılımları ve oranları, boy-yaş, ağırlık-yaş, boy-ağırlık ilişkisi, kondisyon faktörü ve gonadosomatik indeks değerleri saptanmıştır. Bireyler I-III yaş grubu arasında dağılım göstermiştir. Total boy değerleri 10.2-15.8 cm, ağırlıkları ise 7.97-21.56 g arasında olduğu saptanmıştır. Boy ağırlık ilişkisi tüm bireyler için W=0.013*L2.7333 R2=0.8587olarak hesaplanmıştır. Von Bertalanfy eşitliği, L∞= 19.77 cm olup k= 0.23 t0= -2.84 Φ=1.95 olarak saptanmıştır. Eşey oranları 0.81:1 (D:E) olup, populasyonun %44.81’ ini dişi ve %55.19’ unu erkek bireylerin oluşturduğu tespit edilmiştir. En yüksek ortalama kondisyon faktörü dişilerde Ekim (0.72) ayında erkeklerde ise Eylül (0.74) ayında görülmüştür. Gonadosomatik indeks değerlerine göre yumurtlama periyodunun Mart sonu- Kasım ortası arasında olduğu tespit edilmiştir. En yüksek ortalama hepatosomatik indeks değeri tüm (dişi+erkek) bireylerde Ocak-Şubat ayında görülmüştür. E. encrasicolus’ un beslenme alışkanlıkları incelendiğinde, midelerinin %63.8 kopepod, %24.2 ostrakod, %3.4 balık yumurtası, %4.5 dekapod, %2.6 kladoser ve %1.5 oranında gastropod içerdiği, kopepod’un dominant besin grubunu oluşturduğu tespit edilmiştir. Toplam ölüm (Z), doğal ölüm (M), ve balıkçılıktan ileri gelen ölüm (F) değerleri, Z=1.37 yıl-1, M=0.38 yıl-1, ve F=0.99 yıl-1 olarak hesaplanmıştır. Sömürülme oranı (E) 0.72 olup, hamsi stokunun avcılık baskısından etkilendiğini göstermektedir.

A total of 723 anchovy (Engraulis encrasicolus Linnaeus, 1758) were collected from Off Yalova, Sea of Marmara between September 2014 and December 2015 in order to evaluate some information on length, weigth, age, sex distribution and ratios, age-length, length-weight relationship, condition factor and gonadosomatic index of this species. The population was composed of 3 age-classes (I-III). Total lengths and total weights of sampled fish were determined to be ranged from 10.2 to 15.8 cm and 7.97 to 21.56 g., respectively. Length weight relationship for all individuals calculated as W=0.013*L2.7333 R2=0.8587. Von Bertalanfy were determined as L∞= 19.77cm K= 0.23 t0= -2.84 Φ=1.95. As sexual ratio was 0.81:1 (F:M), the anchovy population consisted of 44.8% female and 55.2% male inviduals. The highest average condition factors were observed for females in October (0.72), and for males in September (0.74). According to gonadosomatic index values, spawning period determinated from the end of March to mid of November. The highest average hepatosomatix index value were observed in January-February.As to feeding habits of E. encrasicolus, stomachs of anchovies contained 63.8% of copepod, 24.2% of ostracod, 3.4% of fish eggs, 4.5% of decapod, 2.6% of kladocer and 1.5% of gastropod and copepod was determined to be dominant food group. It was estimated that total (Z) mortality , natural (M) mortality, and fishing (F) mortality rates were of Z=1.37 year-1 ,M=0.38 yıl-1, F=0.99 yıl-1. As exploitation rate was estimated as E=0.72, it can be shown that the anchovy population was influenced by overfishing highly.