Somut olmayan kültürel mirasın korunmasında turist rehberlerinin rolü

Abstract

Somut olmayan kültürel miras, toplumların yaşayış biçimleri etrafında şekillenmiş özgün kültürel uygulamalardır. Kültürel mirasın bu boyutu aktarılarak ve yaşanarak korunabilmektedir. Turizm sektöründe kültürün her biçimi turistik bir ürün niteliği taşımaktadır. Bu durumun oluşmasının nedeni ise turistlerin farklı yerel kültürlere olan merakıyla yakından ilişkilidir. Turizm sektöründe, turist rehberleri turistlerin farklı kültürlere ilişkin deneyim edinme taleplerini karşılamak ile yükümlü kişilerdir. Turist rehberleri mesleklerinin bir gereği olarak kültürel değerleri koruma ve yaşatma misyonuna sahip çıkma çabasındadır. Turist rehberlerinin gerçekleştirdiği kültürel bilgi ve deneyim aktarımları, turistlerin kültürel değerlere karşı daha hassas tutumlar sergilemesini sağlayabilmektedir. Çalışmada turist rehberlerinin somut olmayan kültürel mirasın korunmasında üstlendikleri roller ve bu rollere yönelik turist algıları ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda, rehberli tura katılmış turistlere anket uygulaması yapılmıştır. Elde edilen verilerin frekans ve yüzde dağılımları, aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri belirlenerek, anket formunun üçüncü bölümünde yer alan ifadeler faktör analizine tabi tutulmuş ve ortaya çıkan faktörler sonucunda oluşturulan hipotezler Mann-Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi ile sınanmıştır. Araştırma sonucunda, turistlerin somut olmayan kültürel mirasa yönelik bilgi ve deneyim edinmede turist rehberlerini önemli bir araç olarak gördükleri tespit edilirken, somut olmayan kültürel miras unsurlarını koruma bilinci oluşturmada rehberlerin turistleri olumlu tutum sergilemeye teşvik ettikleri görülmüştür. Somut olmayan kültürel mirasın korunmasında turist rehberlerinin rolleri Yorumlayıcı, kültürlerarası aracılık ve kültürel bilgi aktarımı olarak belirlenmiştir. Ayrıca turistlerin büyük çoğunlukla, rehberleri kültür tanıtımcısı olarak tanımladıkları saptanmıştır.

Intangible cultural heritage is an unprecedented practice formed by the lifestyles of society.This dimension of the cultural heritage has been protected by being transferred and being maintained.Any kind of cultural practices have the qualification as a tourism product in the sector of tourism. The reason of this situation is the close relations of tourists' interest into different local cultures. Tourist guides, in the sector of tourism, are responsible for getting the tourists' demands of experiencing different cultures met. Tourist guides strive for making a claim to protect the cultural values and maintain them as a neccessity of their profession. Transferring of the cultural information and experience performed by tourist guides may ensure tourists to approach the cultural values in a sensitive manner. In the study, the roles of tourist guides in protecting the cultural heritage and perception of tourists' towards these roles have been tried to be revealed. In this scope, questionnaire for tourists who joined guided tours was conducted. By defining the frequency and percentage distribution, arithmetic mean, standard deviation values of the gathered data, items stated in the third part of the questionnaire are subected to factor analysis and hypotheses formed as result of the factors found out are tested by Mann Whitney-U and Kruskal Wallis. As result of the study tourists regard tourist guides as an important means to get the experience and information for the intangible cultural heritage and tourist guides are observed encouraging tourists to take positive attitudes for raising awareness of protecting the cultural heritage. In protecting the intangible cultural heritage, the role of tourist guides has been assigned as "interpretative", "intercultural brokering", "transformative of cultural information". It is also found out that tourist guides are mostly defined as "cultural representative" by tourists.