Kazanç kalitesinin ve kazanç yönetiminin işletmelerin finansal performansı üzerine etkisi : ISO 500 işletmeleri üzerine bir araştırma

Abstract

2000'li yılların başında dünyanın çeşitli ülkelerinde yaşanan muhasebe ve denetim skandalları; Kazanç Kalitesi, Kazanç Yönetimi, Finansal Tabloların Güvenilirliği ve Şeffaflık kavramlarının önemini daha da arttırmıştır. Bu çerçevede, ülkeler halihazırda kullandıkları muhasebe ve finansal raporlama standartlarını gözden geçirir hale gelmiştir. Muhasebe ve denetim alanında yaşanan bu gelişmeler araştırmacıları ve akademisyenleri; yatırımcıların ve işletme içi ve dışı diğer finansal tablo kullanıcılarını kazanç yönetimi uygulanıp uygulanmadığının nasıl tespit edilebileceği, kazanç kalitesinin nasıl daha iyi analiz edilebileceği ve değerlendirilebileceği yönünde çalışmalar yapmaya yönlendirmiştir. Bu tezin amacı; Türkiye'de halka açık olup İSO sırlamasına göre en büyük ilk 500 sanayi kuruluşu listesi içinde yer alan işletmelerde (a) kazanç yönetimi uygulanıp uygulanmadığının tespit edilmesi, (b) kazanç yönetimi uygulamalarının işletme finansal performansına etkisi ve (c) kazanç yönetimi ve kazanç kalitesi arasındaki ilişkinin ortaya çıkarılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda; 2006- 2013 yıllarını kapsayacak şekilde 8 yıllık bir zaman dilimi incelenmiş olup, İstanbul Sanayi Odası (İSO) 500 listesindeki büyük işletmeler içinden Borsa İstanbul'da kayıtlı olan işletmeler seçilmiştir. Çoklu regresyon yöntemi kullanılarak kazanç yönetimi ve kazanç kalitesi ile işletmenin finansal performansı arasındaki ilişki düzeyi açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmada öncelikle tahakkuk tabanlı kazanç yönetiminin ölçülmesinde toplam tahakkuklardan hareketle kazanç yönetiminin göstergesi olarak kabul edilen ihtiyari tahakkuklar hesaplanmıştır. Bu kapsamda yapılan inceleme sonucunda BİST'de kazanç yönetiminin varolduğu tespit edilmiştir. Bulunan sonuçlar doğrultusunda BİST'e kayıtlı işletmelerle ilgili kararlar alırken kazanç yönetimi uygulamalarının dikkate alınması gerektiği ortaya çıkmıştır.

Accounting and auditing scandals in various countries around the world in 2000s have increased the importance of the concepts of "Earnings Quality", "Earnings Management", "Reliability of the Financial Statements" and "Transparency". Within this framework the countries have started to review the accounting and financial reporting standards, which they are currently using. These developments on the accounting and auditing field have inclined the researchers and academicians to make studies on how investors and other financial statement users in or out of the enterprise can detect whether earnings management is applied or not, how they can analyze and evaluate the earnings quality better. The purpose of this thesis; public enterprises that rank among the first 500 industrial organizations according to the ISO ranking, (a) detection of whether earnings management is applied or not, (b) the effect of the earnings management practices on the financial performance and (c) the explanation of the relationship between earnings management and earnings quality. In order to achieve enterprises that are registered in Borsa Istanbul between 2006 and 2013 will be selected among 500 large companies under Istanbul Chamber of Industry. The relationship of the earnings management and earnings quality with the financial performance of the enterprise will be tried to be explained with the use of Linear Regression Method. The study is primarily measured by accrual based earnings management are considered as an indicator of total discretionary, the discretionary accruals movement calculated earnings management practices. The outcomes of the analysis detected the existence of earnings management in BIST. In the light of these findings, it is necessary to take the earnings management applications into account when making decisions about the companies listed in the BIST.