Sosyal ve kültürel değerlerin muhasebe meslek etiği üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışma, sosyal ve kültürel değerlerin muhasebe meslek etiği üzerindeki etkilerini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmamız giriş ve sonuç bölümü dışında üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, sosyal değerler, sosyal değişim ve sosyal değerleri oluşturan unsurlar açıklanmıştır. Kültür kavramı tanımlanmış; değer, eğitim ve kültür arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Ayrıca, Türk toplumunun kültür ve değer anlayışına da kısaca değinilmiştir. İkinci bölümde etik, meslek etiği, uluslar arası alanda ve Türkiye'de muhasebe meslek etiği konuları açıklanmıştır. Etik dışı davranışların sebepleri, muhasebe meslek etiğinin kültür, sosyal değerler, küreselleşme, sosyal sorumluluk, ahlak ve eğitim konuları ile olan ilişkisi araştırılmıştır. Üçüncü bölümde, sosyal ve kültürel değerlerin muhasebe meslek etiği üzerindeki etkilerini araştırmak amacıyla, Balıkesir ilinde faaliyet gösteren muhasebe meslek mensuplarına yapılan anketin analiz ve yorumlarına yer verilmiştir. Bu çalışma sonucunda, hem meslek mensuplarının hem de meslek etiği ilkelerinin sosyal ve kültürel değerlerden etkilendiği belirlenmiştir. Değerler, sosyal değişmeler, kültür, ahlak, gelenek-görenekler, örf-adetler, sorumluluk, eğitim ve küreselleşme gibi unsurlar bireysel ve toplumsal özelliklerin şekillenmesini etkilemektedir. Bu etkileşim sonucunda oluşan düşünce ve davranışlar da, yaşamımızın önemli bir parçası olan mesleğimize yansımakta ve mesleki kurallara uyumumuzu sağlamaktadır. Sosyal değerler içerisinde yer alan din ve inançlar ise bireylerin ve toplumların yaşayış tarzını derinden etkilemekte, fakat mesleki davranışlara ve meslek etiği ilkelerine olan etkileri saklı kalmaktadır. Çalışmanın sonuç bölümünde ise, uygulama bölümünden elde edilen analiz sonuçlarına göre değerlendirmelere yer verilmiştir. Muhasebe meslek etiği ile ilgili olan bu çalışma, sosyal ve kültürel değerlerin etkilerini konu içine taşıyarak, literatürde yer alan diğer çalışmalardan farklı bir boyut kazanmıştır.

This study was done to investigate the effects of social and cultural values on professional accounting ethics. This study consists of three chapters apart from the introduction and conclusions. Social values, social conversion and components that are formed social values, were explained in the first chapter. The concept of culture was defined; the relations between of value, education and culture were investigated. And also, in this chapter, the insight of culture and value by Turkish people was mentioned briefly. In the second chapter, the subjects of ethics, professional ethics, the ethics of accounting profession in international area and Turkey were explained. Reasons of unethical behaviors and relation of culture, social values, globalization, social accountability, morality and education with ethics of accounting profession were investigated. In the third chapter, for the purpose of investigating effects of social and cultural values on professional accounting ethics, analysis and interpretations of questionnaire?s results that was done with accountants who are worked in Balıkesir were discussed. As a conclusion of this study, it was determined that both accountants and codes of professional accounting ethics are affected by social and cultural values. Values, social conversion, culture, morality, custom and usages, ordinary usages (folkways), accountability, education and globalization influence individual and social features. Thoughts and behaviors, that are formed as a conclusion of this interaction reverberate to our job that is an important part of our lives and provide consistency to professional rules. Religion and believes affect the life style of people and society deeply, but effects of them are hidden. In the conclusion chapter, obtained data and analysis result were given as a whole. This study is disparate from other studies in the literature, because of discussing effects of social and cultural values on professional accounting ethics.