Soğuk savaş sonrası dönemde Türkiye-Suriye ilişkileri ve su sorunu

Abstract

Bu çalışma, Soğuk Savaş sonrası dönemde Türkiye-Suriye ilişkilerini irdelemeyi ve bu kapsamda iki ülke arasındaki su sorununu mercek altına almayı amaçlamıştır. İki ülke arasında Soğuk Savaş döneminde çok az diplomatik temas var iken 1990'ların başına gelindiğinde ilişkilerin nasıl sertleştiği, 1990'ların ortalarına doğru neredeyse savaşın eşiğine gelindiği ve münasebetlerin gerginleşmesinin ardından, ilişkilerin beş altı yıl gibi çok kısa bir süre içinde nasıl hızla iyileştiği araştırılmıştır. Bu çerçevede de Türkiye-Suriye ilişkilerinin Soğuk Savaş sonrası dönemdeki tarihi seyri verilmeye çalışılmıştır. Çalışma giriş ve sonuç bölümleri hariç üç ana bölümden oluşmaktadır : Birinci bölümde, Suriye hakkında nüfus, ekonomi, silahlı kuvvetler gibi genel ülke bilgilerine yer verilmiştir. İkinci bölümde, Birinci Dünya Savaşından 1990 yılına kadar olan dönemdeki Türkiye Suriye ilişkileri özetlenmiştir. Üçüncü bölümde, Soğuk Savaş sonrası dönemde Türkiye Suriye ilişkileri iki döneme ayrılarak incelenmiştir: 1990-2000 yılları arası dönem (Hafız Esad'ın ölümü ve Beşşar Esad'ın iktidara geçişine kadar olan dönem), 2000'den günümüze kadar olan dönem. İlk dönem içerisinde yer alan ve literatüre "Adana Mutabakatı" olarak geçen görüşme ve anlaşma ayrıntılarıyla ele alınmıştır. Bu bölümde, Su Sorunu ve bu sorunun nedenleri ayrıca incelenmiştir.

This thesis focuses on Turkey-Syria relations in the post-Cold War era. Eventhough there was just very little diplomatic contact between the two states during the Cold War, I examined how the relations became tensioned in the beginning of 1990's, worsened towards a war in the mid-1990's and in the following few years turned into good relations. This study consists of three chapters except introduction and conclusion: In the first chapter, some descriptive information Syria such as population, economy, armed forces etc. is given. In the second chapter, Turkey-Syria relations from World War I to the end of the Cold War are summarized. In the third chapter, Turkey-Syria relations and the water conflict after the Cold War era are studied focusing on two basic periods: Period between 1990 and 2000 (period until death of Hafiz Esad), Period from 2000 till the present. The Adana Agreement taken part in the first peiod is also examined. In this period, the current water conflict and the underlying causes of it are studied as well.