Eşzamansız çevrimiçi tartışma ortamlarında kritik düşünme gelişiminin incelenmesi

Abstract

Son yıllarda eğitim sisteminde önemli bir yere sahip olan sosyal yapılandırmacı anlayışın etkisi eğitim-öğretim sürecinde her geçen gün artmaktadır. Sosyal yapılandırmacı öğrenme anlayışında öğrenme eylemi bireyler arası sosyal etkileşime dayalı aktif bir süreçtir. Bu sürecin verimli bir şekilde yürütülebilmesi için sosyal iletişime ve etkileşime açık öğrenme ortamları hazırlanmalıdır. Bu sosyal öğrenme ortamları öğrenciye, bir problemi farklı açılardan ele alarak kendi bakış açısı ve düşünce yapısını geliştirme fırsatı sunmalıdır. Böylece öğrenciler, paylaşılan bilgiler doğrultusunda yeni bilgiler, kavramlar, anlamlar veya çözümler oluşturabilirler. Bu amaca ulaşmaya yardımcı olacak öğrenme ortamlarından birisi eşzamansız çevrimiçi tartışma (EÇT) ortamlarıdır. Çünkü bu ortamlar bireyler arası iletişimi ve etkileşimi destekleyen, zaman ve mekan sınırlılığını ortadan kaldıran, sosyal yapılandırmacı öğrenme teorilerinin uygulanabileceği bir niteliğe sahiptir. Bu özellikler dikkate alınarak araştırmada EÇT ortamında gerçekleştirilmiştir [1]. Karma-metot temel alınarak hazırlanan bu yüksek lisans tez çalışmasının amacı, EÇT ortamlarının kritik düşünme becerilerinin gelişimini derinlemesine incelemektir. Sosyal yapılandırmacı kuramın prensipleri temel alınarak araştırmayı şekillendirecek bir teorik çerçeve oluşturulmuştur. Bu teorik çerçeve kapmasında kritik düşünme becerilerini etkileyen faktörler: a) Kritik Düşünme Eğilimleri b) Öğrenme Sürecine Aktif Katılım c) Öğrenme Ortamında Sosyal Etkileşim d) Bilişsel Özümseme olarak belirlenmiştir. Araştırma örneklemini uzaktan eğitim dersi alan 12 lisans öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın temel amacına yönelik veriler, eşzamansız çevrimiçi tartışma ortamından elde edilen metinsel içeriklerden oluşmaktadır. Ayrıca bu veriler Kaliforniya Kritik Düşünme Eğilimleri Ölçeği' nden (KKDEÖ) ve öğrencilerle yapılan görüşmelerden elde edilen verilerle de desteklenmektedir. Elde edilen veriler içerik analiz yöntemi ve istatistiksel analiz teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin kritik düşünme becerilerinin orta seviyede olduğu, aktif katılım, sosyal etkileşimin kritik düşünme becerilerini etkileyen faktörler olduğu, kritik düşünme becerisinin bilişsel özümsemeyi tetiklediği tespit edilmiştir. Öğrencilerin kritik düşünme eğilimleri ile kritik düşünme becerileri arasında kritik düşünme eğilimi lehine anlamlı bir farklılık (z=3.061, p<.05) olduğu tespit edilmiştir.

In recent years, the effect of social constructivist approach which has an important place within the education system is increasing day by day. In social constructivist approach, learning activity is an active process that is based on social interaction among individuals. For the efficient execution of the process, learning environment which is open to social communication and interaction should be prepared. These social learning environments provide the student with the opportunity to develop their own perspective and mindset by addressing a problem from different perspectives. Thus, students can form new information, concepts, meanings or solutions in the light of shared information. Asynchronous online learning environment is one of the learning environments that help to achieve this goal. Because, these environments promote communication and interaction among individuals, eliminate the limitations of time and place, and possess the potential for the applications of social constructivist learning theory. The goal of this thesis is to examine the development of critical thinking skills in asynchronous online discussion environments. A theoretical framework was created that guided the research based on the principles of social constructivist theory. The factors influencing the critical thinking skills in this theoretical framework are: a) Students' Critical Thinking Tendencies b) Active Participation in Learning Process c) Social Interaction in Learning Environments d) Cognitive Assimilation. The sample for this study is composed of 12 students who are undergraduate students at the Faculty of Education. The data related to the main purpose of the research involve the textual content gathered from asynchronous online discussion. In addition, the data obtained from California Critical Thinking Disposition Inventory (CCTDI) and interviews carried out with the students are supportive data for detail analyses. The data was analyzed by using mixed research methods including qualitative content analysis and statistical analysis techniques. Findings of the study revealed that the critical thinking skills of the students in asynchronous online discussion environment were found to be at the medium level. Active participation could be the factor that affects the critical thinking skills of students and that critical thinking skill triggers cognitive assimilation. It is also found that there is a significant difference (z=3.061, p<.05) between the critical thinking tendencies of the students and the critical thinking skills.