Havran ve Burhaniye'de (Balıkesir) etnobotanik araştırmaları

Abstract

Bu çalışma Balıkesir İli'nin Havran ve Burhaniye ilçelerinde halkın faydalandığı doğal bitkileri belirlemek ve bu bitkilerin kullanım çeşitliliğini, buna bağlı kültürel zenginliği ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Çalışma, Haziran 2007 ve Eylül 2009 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında Havran ve Burhaniye ilçe merkezleri ve ilçelere bağlı yaklaşık 25 köy gezilmiş, 244 kaynak kişi ile görüşülmüş ve ek olarak 400 ilk ve ortaöğretim öğrencisine anket çalışması uygulanmıştır. Arazi çalışmaları esnasında 500 kadar bitki örneği toplanmış ve yaklaşık 1200 adet fotoğraf çekilmiştir. Araştırma alanında 76 familya ve 194 cinse ait tür ve türaltı seviyede 239 bitki taksonunun etnobotanik kullanımları kayıt altına alınmıştır. Bu bitkilerin gıda (141), halk tıbbı (118), el sanatları (46), süs (34), hayvan yemi (30) ve yakacak (20) olarakyörede kullanıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca arıcılık, avcılık, çatı örtüsü, yatıştırıcı, çocuk oyunları, koku verici vb. çok değişik alanlarda kullanıma sahip 40 takson saptanmıştır. Yörede yapılan çalışmalarda 9 bitki taksonuna ait etnobotanik veriler ilk kez kayıt altına alınmıştır. Çalışma kapsamında alanda gıda olarak tüketilen ve yerel pazarlarda satılan 10 mantar çeşidi ile ilgili veriler de kayıt¬ lara eklenmiştir

This study, carried out between June 2007 and September 2009, proposed to identify wild plants and the diverse ways they are used by the local populations of Havran and Burhaniye in the province of Balıkesir. The field research involved visits in the towns of Burhaniye and Havran and up to 25 local villages; meetings with 244 local informants; and surveys carried out with 400primary and junior high school students. Field workyielded nearly 500plant samples, and around 1200photographs of these samples. Ethnobotanical uses of239plants by 76 families were recorded. These included food (141 taxa), folk medicine (118taxa), handcrafts (46 taxa), decoration (34 taxa), animal food (30 taxa), and fuel (20 taxa). An additional 40 taxa were recorded as serving widely varied uses in such fields as beekeeping, hunting, roof covering, and as sedatives, toys, perfumes, etc. Ethnobotanical information on nine plant taxa was recorded for the first time during studies in the region. Additionally, data on ten species of mushrooms sold in local farmers'markets for food consumption were collected and recorded