Balıkesir'de hıdırellez'e bağlı inanış ve uygulamalar

Abstract

Bu çalışmada Anadolu ve Balkan coğrafyasında baharın, yazın ve dolayısıyla yeni yılın gelişini karşılamak amacıyla her yıl 6 Mayıs tarihinde kutlanan ve bir bahar bayramı niteliği taşıyan Hıdırellez bayramı ve buna bağlı gerçekleştirilen bir takım inanış ve uygulamalar Balıkesir ili özelinde derlenmiş ve incelenmiştir. Balıkesir’de Hıdırellez’e bağlı gerçekleştirilen inanış ve uygulamalar alan araştırması yöntemiyle derlenmiş, bunların yanında yazılı kaynaklardaki veriler de kullanılmıştır. Çalışmada Balıkesir’de yapılan Hıdırellez kutlamalarına, Hıdırellez’e bağlı olarak çeşitli tabiat kültleri ve atalar kültü etrafında gerçekleştirilen inanış ve uygulamalara ve Balıkesir’de Hıdırellez geleneği ile iç içe geçmiş ve bir bütün olarak sürdürülen Köy Hayırları ve Yağmur Duası geleneklerine de yer verilmiştir. Çalışmanın temel kısmını oluşturan Balıkesir’de Hıdırellez’e bağlı inanış ve uygulamalar alan araştırması ve literatür çalışması yöntemiyle derlenmiş ve tüm bunlar çeşitli incelemeler ve mukayeseler yapılarak Balıkesir’de Hıdırellez geleneğinin günümüzdeki durumu hakkında sonuçlara ulaşılmaya çalışılmıştır. Ulaşılan sonuçlara göre Balıkesir’de Hıdırellez’in eskisi kadar canlı olmasa da pek çok yere göre hâlâ çeşitli kutlamalar, inanış ve uygulamalar, hali hazırda var olan yatır ziyaretleri, mezarlık ziyaretleri, köy hayırları ve yağmur duası gibi diğer geleneklerle de birleştirilerek yaşatılmaya devam edildiği görülmektedir. Bu çalışma alan araştırması yöntemiyle derlenen Balıkesir’de Hıdırellez bayramına bağlı olarak gerçekleştirilen inanış ve uygulamaları farklı açılardan ele alan ve değerlendiren bir çalışmadır.

In this study, the Hıdırellez festival, which is a spring festival and is celebrated every year on May 6 in order to welcome the arrival of spring, summer and therefore the new year in Anatolia and the Balkan geography, and a number of beliefs and practices related to it, were compiled and examined specifically in the province of Balıkesir. Beliefs and practices related to Hıdırellez in Balıkesir were compiled by field research method, and data from written sources were also used. In the study, the Hıdırellez celebrations held in Balıkesir, the beliefs and practices carried out around various nature cults and ancestors cults related to Hıdırellez, and the traditions of Village Charities and Rain Prayer, which are intertwined with the Hıdırellez tradition and maintained as a whole in Balıkesir, are also examined place is given. The beliefs and practices related to Hıdırellez in Balıkesir, which constitute the basic part of the study, were compiled by field research and literature study, and by making various examinations and comparisons, it was tried to reach conclusions about the current situation of the Hıdırellez tradition in Balıkesir. According to the results, although Hıdırellez is not as alive as before in Balıkesir, it is still kept alive in many places by combining various celebrations, beliefs and practices with other traditions such as visiting tombs, cemetery visits, village blessings and rain prayer. This study, compiled by field research method, is a study that examines and evaluates the beliefs and practices related to the Hıdırellez festival in Balıkesir from different perspectives.