Balıkesir'de şifalı sular üzerine inanış ve uygulamalar

Abstract

Tabiatın ve yaşamın ana unsurlarından biri olan su, insan yaşamı için vazgeçilmez bir varlıktır. İnsanlar doğdukları andan öldükleri ana kadar suya muhtaç bir şekilde yaşarlar. Çünkü su yaratır, üretir, çoğaltır, iyileştirir, arındırır, temizler ve bununla birlikte yok eder. Bu yüzden insanlar hayatlarını suya göre şekillendirmişlerdir. Su ve tanrı arasında bağlantı kuran Türkler, suya olan ihtiyaçları da göz önüne alınınca suya saygı duymuş ve kutsallık yüklemişlerdir. Bu kutsallık ise normal sudan farklı olarak şifa veren sular çevresinde daha da artmıştır. Bu kutsiyeti açıklamak için de Türkler, suların çevresinde gelişen birtakım anlatılar oluşturmuşlar, inanışlar ve uygulamalar gerçekleştirmişlerdir. Bu çalışmada da Balıkesir özelinde şifalı suların çevresinde gelişen ve aynı zamanda Türklerin hayata bakış açılarının, inanışlarının ve kültürlerinin aktarımını sağlayan anlatılar, inanışlar ve uygulamalar ele alınmıştır. Balıkesir özelinde şifalı suların çevresinde gelişen inanış ve uygulamalar, alan araştırması yöntemiyle derlenmiş, yazılı kaynaklardaki veriler de çalışmaya eklenerek şifalı sular çevresinde gelişen inanışlar değerlendirilmeye çalışılmıştır. Alan araştırması sırasında derlenen veriler ve yazılı kaynaklardaki verilerin incelenmesi sonucunda ise eski Türklerin geçmişten günümüze hala aynı inanış ve uygulamalara sahip olduğu, bazılarının aynen devam ettiği, bazılarının ise İslam dininin uygulamalarıyla birleştirilerek günümüzdeki toplumsal yapı tarafından kabul edilebilir bir hale evrildiği görülmektedir. Derlenen anlatıların pek çoğunun Anadolu coğrafyasında varyantlarına denk gelmek mümkünken inanış ve uygulamaların ise neredeyse birebir aynısıyla karşılaşılmaktadır. Bu çalışma Balıkesir‟deki şifalı sular çevresinde gelişen inanış ve uygulamaları alan araştırması yöntemiyle derleyen ve farklı açılardan ele alan, değerlendiren bir çalışmadır.

Water, which is one of the main elements of nature and life, is an indispensable asset for human life. People live in need of water from the moment they are born to the moment they die. Because water creates, produces, multiplies, heals, purifies, cleans and destroys with it. That's why people have shaped their lives according to water. The Turks, who established a connection between water and god, respected water and attributed sacredness to it, considering their need for water. This sacredness, on the other hand, has increased around healing waters, unlike normal water. In order to explain this sacredness, the Turks have realized a number of narratives, beliefs and practices that have developed around the waters. In this study, the narratives, beliefs and practices that develop around the healing waters in Balıkesir and at the same time provide the transfer of the Turks' perspectives on life, beliefs and cultures are discussed. The narratives, beliefs and practices that developed around the healing waters in Balıkesir were compiled by field research method, and the beliefs that developed around the healing waters were tried to be evaluated by adding the data in the written sources to the study. As a result of the data compiled during the field research and the examination of the data in written sources, it is seen that the ancient Turks still have the same beliefs and practices from the past to the present, some of them continue as they are, while others are combined with the practices of the Islamic religion and have evolved into an acceptable form by today's social structure. While it is possible to come across variants of many of the compiled narratives in Anatolian geography, almost the same beliefs and practices are encountered. This study is a study that compiles the narratives, beliefs and practices developed around the healing waters in Balıkesir with the field research method and evaluates them from different perspectives.