Doğum sürecinde eş desteği ölçeğinin geliştirilmesi

Abstract

Bu çalışma doğum sürecinde eş desteği ölçeğinin geliştirilmesi amacıyla metodolojik araştırma olarak yürütülmüştür. Araştırmacılar tarafından literatür taranarak 28 maddelik Doğum Sürecinde Eş Desteği Ölçeği’ nin (DSEDÖ) taslağı oluşturulmuştur. Oluşturulan taslak alanında uzman olan 12 kişiye görüşlerini almak için gönderilmiştir. Uzman görüşlerinden sonra Davis tekniği kriterleri kullanılarak değerlendirmeler yapılmış ve Kapsam Geçerlilik İndeksi (KGİ) değeri 0,58 olan 28. soru ölçekten çıkartılmıştır. Araştırmanın örneklemini 1 Ocak 2022- 1 Mayıs 2023 tarihleri arasında Ankara Şehir Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Hastanesi Travay-Doğum-Lohusa (TDL) 2A- 2B servisinde takibi yapılan ve eşi refakatçı olan toplam 400 gebe oluşturmuştur. Gebelere Tanıtıcı Bilgi Formu ve doğumdan iki saat sonra DSEDÖ uygulanarak veriler toplanmıştır. Araştırma verilerinin istatistiksel analizinde Statistical Package for Social Sciences (SPSS) 26 ve Analysis of Moment Structures (AMOS) 21.0 paket programları kullanılmıştır. Çalışmanın Kaiser Meyer Olkin (KMO) değeri 0,95 olan ölçeğin örneklem büyüklüğünün mükemmel bir örneklem büyüklüğüne sahip olduğu, Bartlett Küresellik testine göre verilerin faktör analizi için uygun olduğu, verilerin normal dağılımdan geldiği (p<0,05) ve DSEDÖ’ nün Scree Plot grafiği incelendiğinde 3 faktörden oluştuğu belirlenmiştir. DFA sonuçlarına göre ölçek uyum indeks değerleri; Ki- kare/Serbestlik Derecesi (χ2/SD) değeri 3.09, Root Mean Square Error of Approximation (RMSEA) değeri 0,07, Root Mean Square Residual (RMR) değeri 0,03, Comparative Fit Index (CFI) değeri 0,90, Goodness of Fit Index (GFI) değeri 0,90, Adjusted Goodness of Fit Inex (AGFI) değeri 0,90 olarak hesaplanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi ile hesaplanan uyum istatistiklerinin ölçeğin daha önce belirlenen faktör yapısı ile kabul edilebilir düzeyde uyumlu olduğu belirlenmiştir. Çalışmada DSEDÖ’ nün Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısının 0,95 olduğu ve ölçeğin iyi derecede güvenilir olduğu belirlenmiştir. Ölçek toplam puanı ve alt boyutlarından elde edilen puanların artması eş desteğinin artığını göstermektedir ve ölçeğe ilişkin bir kesme noktası bulunmamaktadır. Çalışma sonucunda madde ortalamalarının farklı olduğu belirlenmiştir (Hotelling T2=341,50; F=12,31; p<0,001). Tukey’s Additivity testi sonucunda elde edilen toplanamazlık anlamlılık değerleri p<0.05 olduğundan alt ölçeklerin toplanabilirlik özellikleri taşıdıkları ifade edilebilir (Nonadditivity (Toplanabilirlik) =139,94). Ölçeğinin; alt ve üst %27 grupları arasında anlamlı farklılık gösterdiği (p<0.05) ve bu sonuçlara göre ölçeğin ayırt edecek duyarlılıkta ölçüm yaptığı saptanmıştır. Çalışmanın test- tekrar test analizinden aldığı puanların geçen zaman karşısında tutarlılık ve kararlılık gösterdiği hatta DSEDÖ’ nün toplam ve test- tekrar test puanları arasında yüksek düzeyde ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır (p<0,01). Bu bulgulara göre ölçeğin kısa zamana bağlı olarak güvenilir ölçüm yaptığı söylenebilir. Doğum sürecinde eş desteği ölçeği taslağı üzerinde yapılan analizler ve uzman önerileri sonucunda ölçeğin düzenlenmiş son hali 27 madde olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak Doğum Sürecinde Eş Desteği Ölçeği’ nin geçerlilik ve güvenirliğinin yüksek olduğu ve doğum sürecinde eş desteğini ölçmek için kullanılabilecek yeterli bir ölçüm aracı olduğu belirlenmiştir.

This methodological study was conducted to develop a scale for measuring spousal support during childbirth. The researchers conducted a literature review to draft a 28-Item Spousal Support During Childbirth Scale (SSDCS). The draft was then sent to 12 experts in the field for their opinions. After receiving expert opinions, scale assessments were made using the Davis technique criteria, and the item with a Content Validity Index (CVI) value of 0.58 was removed from the scale. The sample of the study consisted of 400 pregnant women followed up in the Labor-Delivery-Postpartum (LDP) 2A-2B service of the Department of Obstetrics and Gynecology at Ankara City Hospital between January 1, 2022, and May 1, 2023 accompanied by their husbands as stay-in caregivers. The data were collected using an Introductory Information Form and the SSDCS two hours after childbirth. The data were analyzed using the Statistical Package for Social Sciences (SPSS) 26 and Analysis of Moment Structures (AMOS) 21.0 software packages. The Kaiser Meyer Olkin (KMO) value, which was 0.95, indicated that the sample size was excellent for the scale. According to the Bartlett Sphericity test, the data were suitable for factor analysis, and the data had a normal distribution (p<0.05). Considering the scree plot graph for the SSDCS, it consisted of three factors. According to the confirmatory factor analysis (CFA) results, the scale fit indices were as follows: Chi-square/degrees of freedom (χ2/df)=3.09, Root Mean Square Error of Approximation (RMSEA)=0.07, Root Mean Square Residual (RMR)=0.03, Comparative Fit Index (CFI)=, Goodness of Fit Index (GFI)=0.90, and Adjusted Goodness of Fit Index (AGFI)= 0.90. The fit statistics calculated by confirmatory factor analysis were found to be compatible with the previously determined factor structure of the scale at an acceptable level. The study found the Cronbach's alpha internal consistency coefficient of the SSDCS as 0.95, indicating that the scale was highly reliable. An increase in the total and subscales scores of the scale indicates an increase in spousal support, and there was no cutoff score for the scale. In the scale, the item means were found to be different (Hotelling T2=341.50; F=12.31; p<0.001). Since the nonadditivity significance values obtained from the Tukey’s Additivity test were p<0.05, the subscales were considered to have additivity properties (Nonadditivity =139.94). The scale was found to show significant differences between the lower and upper 27% groups (p<0.05), and according to these results, the scale had measurement sensitivity. In addition, the scores obtained from the test-retest analysis of the study were consistent and stable over time, and there was a high level of statistically significant relationship between the total and test-retest scores of the SSDCS (p<0.01). Therefore, the scale provided reliable measurement over a short period. As a result of the analyses and expert suggestions made on the draft of the SSDCS, the final revised version of the scale was determined to consist of 27 items. In conclusion, the SSDCS has high validity and reliability and can be used as an adequate measurement tool to assess spousal support during childbirth process.