Güzelyalı-Lapseki (Çanakkale) arasındaki bölgenin heyelan tehlikesinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu tez çalışması kapsamında, Güzelyalı-Lapseki (Çanakkale) arasındaki bölgenin heyelan tehlike değerlendirmesinin yapılması amaçlanmıştır. Saha çalışmalarıyla 75 adet heyelan haritalanmış ve bu heyelanlara ilişkin gözlemler kayıt altına alınarak bir heyelan envanteri oluşturulmuştur. Heyelan duyarlılık haritalarının üretilmesi için eğim, bakı, arazi kullanımı, topoğrafik yükseklik, normalize edilmiş bitki örtüsü indeksi (NDVI), akarsulara mesafe, topoğrafik nemlilik indeksi ve litoloji parametreleri kullanılmıştır. Heyelan duyarlılık haritaları Frekans Oranı (FO), Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP), Lojistik Regresyon (LR), Yapay Sinir Ağları (YSA), Destek Vektör Makineleri (DVM) ve Rastgele Orman Algoritmaları (RF) yöntemleriyle üretilmiştir. Üretilen duyarlılık haritaları için AUC değerleri; FO için 0,920, AHP için, 0,893, LR için 0,925, YSA için 0,944, DVM için 0,937 ve RF için 0,950 olarak hesaplanmıştır. Çalışma alanının heyelan tehlike değerlendirmesi için mekânsal, zamansal ve alansal olasılık hesaplamaları yapılmıştır. Zamansal olasılık için Gumbel dağılımı kullanılarak tetikleyici faktör olarak belirlenen eşik yağış değerinin 1, 5, 10, 25 ve 50 yıllık zamanlar için aşılma olasılıkları hesaplanmıştır. Hesaplanan olasılık değerleri sırasıyla; 0,453, 0,701, 0,951, 0,997 şeklindedir. Alansal olasılık için heyelan alan sınıflarına karşılık gelen olasılık yoğunluk grafiği üzerinden hesaplamalar yapılmıştır. Tehlike değerlendirmesi için heyelanlar; 0,1 km2den büyük olanlar küçük, 0,35 km2den büyük olanlar orta ve 1 km2den büyük olanlar büyük olarak sınıflandırılmış ve olasılık değerleri sırasıyla; 0,701, 0,361, 0,184 olarak hesaplanmıştır. Olasılık hesaplamaları tamamlandıktan sonra çalışma alanına ait küçük, orta ve büyük boyut olarak tanımlanan heyelanların 1, 5, 10, 25 ve 50 yıllık süreçlerde oluşma olasılıklarını gösteren tehlike haritaları üretilmiştir. Tez çalışmasının son aşamasında heyelanların alansal değerleri kullanılarak heyelan büyüklüğü yoğunluk haritası üretilmiştir. Heyelan büyüklüğü yoğunluk haritası, heyelan duyarlılık haritası ve 1, 5, 10, 25, ve 50 yıllık zamana aralıkları için hesaplanan eşik yağış aşılma olasılığı değerleri kullanılarak bu zaman periyotlarına karşılık gelen heyelan tehlike yoğunluğu haritaları üretilmiştir.

scope of this thesis, it is aimed to make a landslide hazard assessment of the region between Güzelyalı and Lapseki (Çanakkale). With field studies, 75 landslides were mapped and a landslide inventory was created by recording the observations of these landslides. Slope, aspect, land use, topographic elevation, normalized vegetation index (NDVI), distance to streams, topographic wetness index and lithology parameters were used to produce landslide susceptibility maps. Landslide susceptibility maps were produced by Frequency Ratio (FR), Analytical Hierarchy Process (AHP), Logistic Regression (LR), Artificial Neural Networks (ANN), Support Vector Machines (SVM) and Random Forest Algorithms (RF) methods. AUC values for the susceptibility maps produced; It was calculated as 0,920 for FO, 0,893 for AHP, 0,925 for LR, 0,944 for ANN, 0,937 for SVM and 0,950 for RF. Spatial, temporal and dimensional for landslide hazard assessment of the study area probability calculations were made. By using the Gumbel distribution for temporal probability, the probability of exceeding the threshold precipitation value determined as the triggering factor for 1, 5, 10, 25 and 50-year times was calculated. The calculated probability values are respectively; 0,453, 0,701, 0,951, 0,997. Calculations were made on the probability density plot corresponding to the landslide area classes for the dimensional probability. Landslides for hazard assessment; Those larger than 0.1 km2 are classified as small, those larger than 0.35 km2 are classified as medium and those larger than 1 km2 are classified as large and their probability values are respectively; It was calculated as 0,701, 0,361, 0,184. After the probability calculations were completed, hazard maps were produced showing the probabilities of the landslides of the study area, defined as small, medium and large size, to occur in 1, 5, 10, 25 and 50 years. In the last stage of the thesis, a landslide size density map was produced by using the areal values of the landslides. By using the landslide size density map, landslide susceptibility map and threshold precipitation probability values calculated for 1, 5, 10, 25, and 50-year time intervals, landslide hazard density maps corresponding to these time periods were produced.