Ortaöğretim öğrencilerinin iyonize olmayan radyasyona yönelik farkındalık ve algılarının incelenmesi

Abstract

Her ne kadar iyonlaştırıcı radyasyona yönelik bilgi ve riski ile öğrencilerin bu konudaki bilgi ve farkındalığına çok fazla vurgu yapılsa da, iyonlaştırıcı olmayan radyasyon ve öğrencilerin farkındalığı hakkındaki bilgiler ya eksik ya da fazla vurgulanmaktadır. İyonlaştırıcı radyasyonlar yüksek enerji radyasyonları iken, iyonlaştırıcı olmayan radyasyon, atomları veya molekülleri iyonize etmek için yeterli enerjiye sahip olmayan nispeten düşük enerjili radyasyonlardır. Modern toplumda, iyonlaştırıcı olmayan radyasyon önemli bir role sahiptir. Cep telefonu kullanımı ve kablosuz iletişim teknolojisinin hızla büyümesi ile günlük yaşamımızın bir parçası haline gelmişlerdir. İyonlaştırıcı olmayan radyasyonun, iyonlaştırıcı radyasyondan daha az tehlikeli olduğu düşünülse de, iyonlaştırıcı olmayan radyasyona aşırı maruz kalma, bazı sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Bu çalışmada ortaöğretim 9, 10, 11, ve 12. Sınıflarında öğrenim gören öğrencilerin iyonize olmayan radyasyona yönelik algıları, farkındalıkları ve bilgileri incelenmiştir. Bu amaçla çalışmada ilk olarak iki pilot çalışma yürütülmesi ile bir ölçek geliştirilmiştir. Daha sonra bu ölçek 951 öğrenciye uygulanarak değerlendirilmiştir. Çalışma sonunda öğrencilerin iyonize radyasyon ve radyoaktif radyasyon arasındaki farkı bilmedikleri, cep telefonları ve baz istasyonlarının radyoaktif radyasyon yaydığını düşündükleri belirlenmiştir. Cep telefonu kullanımı konusunda öğrencilerin çok dikkatli olmadığı ve uzun saatler cep telefonu ile zaman geçirdiği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma sonunda ortaöğretim öğrencilerinin elektromanyetik radyasyon konusunda bilgilerinin geliştirilmesi konusunda önerilere yer vermiştir.

Although too much emphasis is placed on the knowledge and risk of ionizing radiation and students' knowledge and awareness of this subject, information about non-ionizing radiation and students' awareness is either insufficient or underemphasized. Ionizing radiations are high energy radiation while non-ionizing radiation is relatively low energy radiations that do not have enough energy to ionize atoms or molecules. In modern society, non-ionizing radiation has an important role. The rapid growth of mobile phone use and wireless communication technology has become a part of our daily life. Although non-ionizing radiation is considered to be less dangerous than ionizing radiation, excessive exposure to non-ionizing radiation can cause some health problems. This study examined the perceptions, awareness and knowledge of students in the 9th, 10th, 11th and 12th grades of secondary education towards non-ionizing radiation. For this purpose, an instrument was developed by conducting two pilot studies. Then, this scale was evaluated by applying it to 951 students. At the end of the study, it was determined that the students did not know the difference between ionizing radiation and radioactive radiation, and they thought that mobile phones and base stations emit radioactive radiation. It was concluded that the students were not very careful about using mobile phones and spent long hours using them. At the end of the study, suggestions were made to improve secondary school students' knowledge about electromagnetic radiation.