Balıkesir’de geleneksel konutların sürdürülebilir mimari özellikleri üzerine bir çalışma

Abstract

Sürdürülebilir kalkınmanın temel bileşenlerinden biri olan sürdürülebilir mimarlık kavramı günümüz mimari ölçütleri arasında ilk sıralarda yer almakta ve bu soyut kavram farklı yöntemlerle binalarımızda somutlaşmaktadır. Binanın, bina kullanıcılarının ve çevresinin tüm yaşamında kaderine yön veren tasarım kararları; ısı yalıtımı, güneşten yararlanma, suyun verimli kullanımı gibi çağlardır süregelen belirli sorunlara cevap veren çözümler olmalıdır. Sorunların, eski çağlardan bu yana süregelişi çözümleri de, geleneksel mimari uygulamalarda aramayı düşündürmektedir. Tarih boyunca tecrübe süzgecinden geçip gelen geleneksel uygulamalar, bizim bugün modern yöntemlerle aşmaya çalıştığımız belirli sorunlara kalıplaşmış hazır çözümler sunmaktadır. Çalışmamızda, Balıkesir İli, Karesi İlçesi'nde bulunan Dumlupınar Mahallesi geleneksel konutları özelinde, sürdürülebilir mimarlığın konusu içerisinde yer alan sorunlara, kaynakların tasarruflu ve etkin kullanımına yönelik mimari çabalar araştırılmıştır. Arazi, su, enerji ve malzeme kaynaklarının, binanın karşı karşıya olduğu mimari sorunlarda, tasarım kararları ile nasıl değerlendirildiği ve çözümlendiği konusunda çalışılmış, ortaya çıkan veriler, literatürde yer bulan ve farklı görüşlerden derlenen sürdürülebilir mimarlık esasları kapsamında analiz edilmiştir. Analizlerde bölgedeki geleneksel konutlarda hangi kaynakların kullanıldığı ve ne kadar etkin kullanılabildiği üzerinde durulmuş, günümüzdeki mimari süreçlerde kaynak kullanım biçimi ile arasındaki farklara değinilmiştir. Çalışmada analizlerden ortaya çıkan sonuçlar ve çözüm yöntemleri ile günümüz mimarisi için, gelenekten gelen ve tecrübeyle yerleşen yöntemlerin de değerlendirilmesi üzerine öneriler geliştirilmesine çalışılmıştır.

The concept of sustainable architecture, which is one of the main components of sustainable development, takes place at first rows of today's architectural criteria and this abstract concept becomes concrete in our buildings with different methods. Design decisions that shape the destiny of the building through whole lives of it, its users and its environment; should also be the solutions that respond to certain problems that have been going on for ages in such buildings, such as thermal insulation, benefiting from daylight, and efficient use of water. The continuation of the problems since ancient times leads us to search for solutions in traditional architectural practices. Traditional practices that have passed through the filter of experience throughout history, offer conventional ready-made solutions to certain problems that we are trying to overcome even with modern methods today. In our study, architectural efforts towards the problems within the subject of sustainable architecture, considering conservation of resources and their efficient use, have been researched in the scope of traditional houses of Dumlupınar Neighborhood in Karesi District of Balıkesir Province. It is studied that how usage of land, water, energy and material resources are evaluated and analyzed when certain architectural problems regarding the building are faced. The resulting data are analyzed within the scope of sustainable architecture principles which are included in literature and compiled from different point of views. In the analyzes, which resources were used in the traditional houses in the region and how effectively they could be used were on focus and the differences between the way of using resources in recent architectural processes were mentioned. In the study, regarding the results from the analyzes and the solution methods, it has been tried to develop suggestions, which come from tradition and settled with experience, for modern architecture.