NASA-TLX yönteminde ağırlıkların belirlenmesinde konjoint analizinin kullanımı

Abstract

Günümüzde iş yaşamı, hayatın önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. İş yaşamında gün içerisinde olumlu veya olumsuz tecrübe edilen tüm durumlar yaşam kalitesini etkilemektedir. İş yaşamının, bu süreden geriye kalan zamanda tam bir doyumu sağlaması için yapılan işin, zihni yormaması gerekir. Zihinsel iş yükü, bir kişinin belirli bir süre boyunca bir görevi tamamlaması için gerekli olan zihinsel iş miktarı olarak tanımlanır. Zihinsel iş yükünün belirlenmesinde objektif ve subjektif ölçüm yöntemleri kullanılmaktadır. Objektif ölçüm yöntemleri zihinsel iş yükünü fizyolojik ölçümlerle ortaya koyarken, subjektif ölçüm yöntemleri ise öznel yargılardan yola çıkarak ölçüm sağlamaktadır. Bu çalışmada jeneratör ve alternatör üretimini gerçekleştiren bir firmanın AR-GE Merkezi çalışanlarının zihinsel iş yüklerine odaklanılmıştır. AR-GE Merkezi çalışanlarının gün boyu yaptıkları işler sonucu algıladıkları zihinsel iş yükleri belirlenerek, çalışanları olumsuz etkileyen performans düşüklüklerinin iyileştirilmesi amaçlanmıştır. İş yükü ölçümü için, subjektif ölçüm yöntemlerinden NASA-TLX kullanılmıştır. NASA-TLX yöntemi ile elde edilen ağırlık puanları, kart sıralama için kullanılan konjoint analizi ile de bulunmuş, sonuçların çok az değiştiği (±4 puan), birçok iş yükü puanının da iş yükü ölçüm yöntemindeki bulunan sonuçlara yakın sonuçlar verdiği tespit edilmiştir. Zihinsel iş yükünün azaltılması konusunda firmaya görev tanımlarının birbirinden ayrılması, yetkilendirme ve sorumlulukların belirlenmesi, eğitim ve sosyal aktivitelerin arttırılması, süreli işlerin plan dahilinde gerçekleştirilmesi konularında iyileştirme önerilerinde bulunulmuştur.

Today, business life constitutes an important part of life. All situations that are experienced positively or negatively during the day in business life affect the quality of life. In order for business life to provide full satisfaction in the remaining time, the work should not tire the mind. Mental workload is defined as the amount of mental work required to complete a task over a period of time. Objective and subjective measurement methods are used to determine the mental workload. While objective measurement methods reveal the mental workload with physiological measurements, subjective measurement methods provide measurement based on subjective judgments. In this study, the mental workload of the employees of the R&D Departmant of a company that produces generators and alternators is focused. It is aimed to improve the low performance that adversely affect the employees by determining the mental workloads perceived by the R&D Departmant employees as a result of their work throughout the day. For workload measurement, NASA-TLX, one of the subjective measurement methods, was used. The weight scores obtained with the NASA-TLX method were also found by the conjoint analysis used for card sorting, it was determined that the results changed very little (±4 points), and many workload scores gave results close to the results found in the workload measurement method. In order to reduce the mental workload, improvement suggestions were made to the company in terms of separating job descriptions from each other, determining authorization and responsibilities, increasing educational and social activities, and performing timed works within a plan.