Kimyasal tepkimelerde hız konusunda öğrencilerinin sahip oldukları kavram yanılgılarının ontoloji temelinde incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, öğrencilerin “kimyasal tepkimelerde hız” konusunda sahip oldukları kavram yanılgılarını tespit etmek ve ontoloji temelinde bu kavram yanılgılarını inceleyerek nedenlerini belirlemektir. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini; 2021-2022 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Kütahya il merkezinde bulunan 3 devlet lisesinin ve Tavşanlı ilçe merkezinde bulunan 4 devlet lisesinin 11. sınıfında öğrenim gören toplam 416 öğrenci oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen ve doğru-yanlış biçiminde 35 maddeden oluşan “Kimyasal Tepkimelerde Hız Kavram Testi” kullanmıştır. Testte yer alan maddelerden 23’ü kavram yanılgısı ifadesi, 12’si ise bilimsel olarak doğru ifadedir. Testin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0,58 olarak hesaplanmıştır. Kavram testi, kimyasal tepkimelerde hız konusunun okulda öğretiminden hemen sonra öğrencilere uygulanmıştır. Öğrencilerden toplanan veriler nicel ve nitel olarak analiz edilmiştir. Nicel analizi sonucunda, öğrencilerin neredeyse yarısına yakınının (%43) kimyasal tepkimelerde hız konusunda problem yaşadığı, konu ile ilgili çok fazla bilgi eksiklerinin olduğu ve çok fazla sayıda kavram yanılgısına sahip olduğu belirlenmiştir. Nitel analiz sonucunda ise öğrencilerde tespit edilen 23 kavram yanılgısının; öğrencilerin (1) kavramı yanlış ontolojik kategoriye/alt kategoriye yerleştirmesinden, (2) kavramı doğru ontolojik kategoriye/alt kategoriye yerleştirmesine rağmen iki kavramı bilimsel olarak yanlış ilişkilendirmesinden ve (3) kavramı doğru ontolojik kategoriye yerleştirmesine rağmen düşündükleri matematiksel ifadenin bilimsel olarak yanlış olmasından kaynaklandığı belirlenmiştir.

The purpose of this research is to determine the misconceptions of students about “rate of chemical reactions” and to determine the reasons for these misconceptions on the basis of ontology. The study is a survey research. The sample of the study consisted of 416 students studying in the 11th grade of 3 public high schools in the city center of Kütahya and 4 publichigh schools in the county center of Tavşanlı in the spring semester of the 2021-2022 academic year. As a data collection tool, the “The Rate of Chemical Reactions Concept Test” developed by the researcher and consisting of true-false 35 items was used. Of the items in the test, 23 are misconception statements and 12 are scientifically correct statements. The Cronbach Alpha reliability coefficient of the test was calculated as 0.58. The concept test was applied to the students immediately after the subject of rate of chemical reactions was taught at school. The data collected from the students were analyzed in two different ways as quantitative and qualitative. As a result of the quantitative analysis, it was determined that almost half of the students (43%) had problems with rate of chemical reactions, they lacked a lot of information about the subject and they had too many misconceptions. As a result of the qualitative analysis, 23 misconceptions detected in the students; it was determined that students (1) placed the concept in the wrong ontological category/subcategory, (2) scientifically incorrectly associated the two concepts despite placing the concept in the correct ontological category/subcategory, and (3) the mathematical expression they thought was scientifically incorrect despite placing the concept in the correct ontological category.