Merinos koyunlarında dalağın arteriel vaskülarizasyonu

Abstract

Bu çalışmada dalakla ilgili planlı veya acil cerrahi müdahalelerin başarısı için örnek ve model olarak kullanılabilecek koyun dalağındaki kan damarlarının anatomisi hakkında detaylı bilgiye ulaşılması amaçlanmıştır. Araştırmada bölgemizde popülasyonu yüksek merinos koyununun dalağının arterleri incelenmiştir. Merinos koyunu dalağının damarlarının diğer canlılardan farklılıkları ve benzerliklerinin ortaya çıkarılması, bu konuda yapılacak anatomik çalışmalara kaynak olması amaçlanmıştır. Hayvanlarda travma veya splenomegaliye sebep olan hastalıklara bağlı olarak, dalağın gergin ve gevrek olduğu durumlarda ani hareketlerde yırtılmalar oluşmaktadır. Dalak yaralanmalarında dalak iki ya da üç parçaya ayrılabildiği gibi dalak üzerinde çatlaklar ile sınırlıda kalabilir. Özellikle son zamanlarda travma ile hasar gören organların maksimum korunması hedeflenmektedir. Splenektomi, splenografi gibi operasyonlar; kan damarlarının yolları ve bunların dalları ile dalağın segmentasyonu hakkında iyi bilgi gerektiren cerrahi işlemlerdir. Bunun için damarların iyi bilinmesi zorunluluktur. Çalışmamızda, 30 adet merinos koyun dalağı kullanıldı. Mezbahada yapılan kesimden sonra materyaller laboratuvar ortamına getirildi. Arteria lienalis’ten renklendirilmiş sıvı lateks verilen ve formaldehitte muhafaza edilen materyallerden makroskobik bulgular alındı. Ayrıca dalakların korosyon kast yöntemi ile elde edilen damar kalıpları da kullanıldı. Taramalı elektron mikroskobik görüntüler alınarak değerlendirildi. Yapılan çalışmada 30 adet dalak incelendiğinde; 30 dalağın 27 tanesinde arteria ventralis ve arteria dorsalis olarak iki ana kola ayrıldığı görüldü. 30 dalaktan 2’sinde avasküler bölgeye uzanan arteria medialis tespit edildi. 30 dalağın sadece 1 tanesinde ise arteria ventralis’ten önce ayrılan bir aksesuar arter gözlendi. A.trabecularis’lerden a.centralis’in orijin aldığı gözlendi. A.centralis'ten de daha küçük çaplı damarlar olan ve dolaşımın asıl gerçekleştiği arteriola penicillaris'in çıktığı saptandı. Bu çalışma, Türkiye' de popülasyonu yüksek merinos koyunlarında dalak arterial dağılımını inceleyen makroskobik ve taramalı elektron mikroskopik bir çalışmadır. Çalışmanın bu yönüyle literatüre katkı sağlanması hedeflenmiştir.

In this study, it is aimed to reach detailed information about the anatomy of blood vessels in the sheep spleen, which can be used as an example and model for the success of planned or emergency surgical interventions related to the spleen. In the study, the arteries of the spleen of merino sheep with a high population in our region were examined. It is aimed to reveal the differences and similarities of the arteries of the spleen of Merino sheep from other mammals and to be a source for anatomical studies on this subject. Rupture occurs in sudden movements due to trauma or diseases that cause splenomegaly in animals. In spleen injuries, the spleen may be divided into two or three parts, or it may be limited to cracks on the spleen. In particular, it is aimed to protect the organs that have been damaged by trauma recently. Operations such as splenectomy and splenography are surgical procedures that require good knowledge of the pathways of blood vessels and their branches and segmentation of the spleen. For this, it is imperative to know the arteries well. In our study, 30 merino sheep spleens were used. After slaughtering in the slaughterhouse, the materials were brought to the laboratory. Macroscopic findings were obtained from materials given colored liquid latex from arteria lienalis and preserved in formaldehyde. In addition, artery patterns of the spleens obtained by the corrosion caste method were also used. Scanning electron microscopic images were taken and evaluated. When 30 spleens were examined in the study; It was observed that 27 of 30 spleens were divided into two main branches as arteria ventralis and arteria dorsalis. Arteria medialis extending to the avascular region was detected in 2 of 30 spleens. In only 1 of the 30 spleens, an accessory artery was observed that separates before the arteria ventralis. It was observed that a.centralis originated from a. trabecularis. It was determined that arteriola penicilaris, which has smaller diameter vessels and where the circulation takes place, originates from a.centralis.This is a macroscopic and scanning electron microscopic study examining the arterial distribution of the spleen in high merino sheep population in Turkiye. With this aspect of the study, it is aimed to contribute to the literature.