Tip 2 diyabetli bireylerde insülin tedavisindeki engellerin ve etkileyen faktörlerin yaşam kalitesi ile ilişkisi

Abstract

Bu çalışma, tip 2 diyabetli bireylerde insülin tedavisindeki engellerin ve etkileyen faktörlerin yaşam kalitesi ile ilişkisinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini 1 Haziran 2021- 1 Eylül 2021 tarihleri arasında Kartal Dr. Lütfi Kırdar İehir Hastanesi Diyabet Polikliniğine başvuran insülin kullanan tip 2 diyabetli bireyler; araştırmanın örneklemi ise araştırmaya dahil edilme kriterlerine uyan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 200 tip 2 diyabetli birey oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında; Birey Tanıtım Formu, İnsülin Tedavisinde Engeller Ölçeği ve Diyabete Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistik olarak yüzde değerleri, frekans, ortalama ve standart sapma, fark analizleri (Mann Whitney U Testi, Kruskall Wallis Testi) kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığını belirlemek amacıyla Korelasyon analizi yapılmıştır. Bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenler üzerindeki etkisini incelemek amacıyla Çoklu Doğrusal Regresyon analizi kullanılmıştır. Tüm analizlerde anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak belirlenmiştir. Araştırmada İnsülin Tedavisinde Engeller Ölçeği ile sosyo-demografik özellikler karşılaştırıldığında; kadınların, okuryazar olmayanların, geliri giderinden az olanların, akut komplikasyonlardan hiperglisemi yaşayanların, yılda 1 defa doktor kontrolüne gidenlerin, insülin tedavisini düzenli olarak uygulamayanların, diyete uyumu kötü olanların, düzensiz olarak egzersiz yapan ve hiç egzersiz yapmayanların insülin tedavisiyle ilgili engel algılarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Diyabetli bireylerde yaşam kalitesinin sosyo-demografik özelliklerle karşılaştırılması sonucunda; erkeklerin, evli olanların, eğitim durumu ortaöğretim ve üniversite mezunu olanların, sosyal güvencesi olanların, geliri giderinden yüksek olanların, diyabet dışında ek kronik hastalığı bulunmayanların, diyabete bağlı kronik komplikasyona sahip olmayanların, doktor kontrolüne 3 ayda 1 defa gidenlerin, insülin kullanımı ile ilgili aldığı eğitimi yeterli bulanların, diyete uyumu iyi olanların, düzenli egzersiz yapanların, insülin tedavisini düzenli olarak uygulayanların yaşam kalitesinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. İnsülin Tedavisinde Engeller Ölçeği ile Yaşam Kalitesi İndeksi ve alt boyutları arasında negatif yönde zayıf derecede anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur (p<0.05). Sonuç olarak, diyabetli bireylerde insülin tedavisinde algılanan engellerin yaşam kalitesine negatif etkisi olduğu görülmüştür.

This study has been conducted conducted to examine the relationship between the barriers and affecting factors in insulin therapy and quality of life in individuals with type 2 diabetes. The population of the study consisted of individuals with type 2 diabetes using insulin, who applied to the Kartal Dr Lütfi Kırdar City Hospital Diabetes Polyclinic between June 1, 2021 and September 1, 2021, and the sample of the study consisted of 200 individuals with type 2 diabetes who met the inclusion criteria and agreed to participate in the study. Individual Information Form, Barrier Scale in Insulin Treatment and Diabetes-Specific Quality of Life Scale were used to collect data. During the evaluation of the data, percentage values, frequency, mean and standard deviation, difference analyses (Mann Whitney U Test, Kruskall Wallis Test) were used as descriptive statistics. Correlation analysis has been used to determine whether the relation between variables is statistically significant. Multiple Linear Regression analysis has been used to examine the effect of independent variables on dependent variables. The significance level has been defined as p<0.05 in all analyses. Barrier Scale in Insulin Treatment and socio-demographic traits have been compared as part of the study and it has been revealed that people who are illiterate, have a lower income than their expenses, suffer from hyperglycaemia, an acute complications, go to a medical check-up once a year, do not regularly apply insulin treatment, have difficulty in following a diet, exercise irregularly or do not exercise at all have a higher barrier perception related to insulin treatment. Quality of life has been compared to demographic traits in diabetic individuals and it has been revealed that males, married individuals, secondary school and university graduates, those with a social security, those with a higher income than their expenses, those without any additional chronic diseases to diabetes, those without any chronic complications related to diabetes, those who pay a visit to a doctor once every 3 months, those who find the training received on insulin-use to be sufficient, those with a good following of diet, those exercising regularly, those regularly following their insulin treatment have a higher quality of life. A negative and weakly significant relation has been found between Barrier Scale in Insulin Treatment and Quality of Life Indexand their sub-dimensions (p<0.05). In conclusion, a negative impact has been observed with regards to the perceived barriers to insulin therapy in individuals with diabetes impact on their quality of life.