Bulanık vikor yöntemi ile zihinsel iş yükünün belirlenmesi

Abstract

Havacılık sektörü her geçen gün büyürken günümüzde çok kısa mesafelerde bile uçak yolculuğu tercih edilmektedir. Konu dünya çapında gelişmekte olan bir sektör ve kısa zaman dilimleri olunca da endüstri bilim dalı ön plana çıkmaktadır. Yoğun rekabet koşulları ve günümüz dünyasındaki verimlilik yarışı da göz önüne alındığında çalışanlardan beklenen performansta bir o kadar artmaktadır. Bu durum kısa sürelerde kaliteli ve doğru iş beklentisini arttırdığı gibi çalışanlar üzerinde de iş yükü ve zihinsel aktivitenin artmasına sebep olmaktadır. Bazı meslek gruplarının önemli riskler ve sorumluluklar taşıdığı bilinmektedir. Şüphesiz ki uçak yoluculuğu boyunca da görevli olan özellikle uçuş ekipleri çok büyük sorumluluk ve risklerle karşı karşıya kalabilmektir. Bu tehlikeli durumların erken tespiti ve müdahalesi için ekiplerin zihinsel uygunluğu ve farkındalığı çok önemlidir. Bu tez çalışmasında kabin ekiplerinin uçuşun hangi aşamalarında ne kadar zihinsel iş yükü hissettiklerinin yorumlanabilmesi amaçlanmıştır. Çok sayıda karar vericinin olduğu ve bulanık düşünceler ile değerlendirilen bu aşamaların ortak bir sonuca varması için minimum bireysel pişmanlık ve maksimum grup faydasını hedef alan bulanık VİKOR uygulanarak hesaplar yapılmıştır. Kriterler ise havacılık sektöründeki birçok çalışmada uygulanan NASA-TLX yönetiminde kabul görmüş kriterlerden belirlenmiştir. Sonuçlar cinsiyet ve sorumluluk düzeyine göre yorumlanarak tavsiyeler verilmiştir.

While the aviation industry is growing day by day, air travel is preferred even for very short distances. When the subject is a worldwide developing sector and short time periods, the field of industrial science comes to the fore. Considering the intense competition conditions and the productivity race in today's world, the performance expected from the employees increases as much. This situation not only increases the expectation of quality and correct work in a short time, but also causes an increase in workload and mental activity on employees. It is known that some occupational groups carry significant risks and responsibilities. Undoubtedly, the flight crews, who are also on duty during the flight, face enormous responsibilities and risks. The mental fitness and awareness of the teams is very important for the early detection and intervention of these dangerous situations. In this thesis, it was aimed to interpret how much mental workload the cabin crew felt at which stages of the flight. Calculations were made using fuzzy VIKOR techniques, which aim at minimum individual regret and maximum group benefit, in order to reach a common conclusion about these stages, where there are many decision makers and evaluated with fuzzy thoughts. The criteria were determined from the accepted criteria in NASA-TLX management, which was applied in many studies in the aviation industry. The results were interpreted according to gender and level of responsibility and recommendations were given.