Analiz araçlarıyla sürdürülebilir bisiklet yolları seçimi: Balıkesir örneği

Abstract

Nüfus artışı kentlerdeki yapı yoğunluğunu ve motorlu araç sayısını yükseltmektedir. Bu durum kıt enerji kaynaklarının etkin kullanımında başlıca bir engeldir. Bu doğrultuda gelişmiş ülkeler bisiklet kullanımını destekleyerek yenilenemez enerji kaynaklarının tüketimini ve çevre kirliliğini azaltmayı hedeflemektedir. Çünkü bir ulaşım aracı olarak bisiklet, fosil yakıt kullanmaması nedeniyle enerji kaynaklarının rasyonel kullanılmasında önemli bir faktördür. Ancak bisiklet kullanımının sürdürülebilirliği, kentsel ölçekli yatırım projelerinde bisiklet yollarına ilişkin alınan yönetimsel kararlara bağlıdır. Dolayısıyla bisiklet yollarının, fizibilite çalışmaları açısından değerlendirilmesi ve bu doğrultuda seçilmesi önemlidir. Bu çalışmanın amacı, kriterler üzerinden değerlendirmeler yaparak ve farklı paydaşları bir araya getirerek sürdürülebilir bisiklet yolları seçimine yönelik bir yaklaşım sunmaktır. Bunun için fiziksel kriterler ve yakınlık kriterleri olmak üzere toplam 9 kriter belirlenmiştir. Kriterler, anket formu ile karar vericiler, akademisyenler ve bisiklet kullanıcıları tarafından önem derecesine göre sıralanmış ve ağırlıklı puanları hesaplanmıştır. Buna göre en fazla puanı alan kriter eğim (0.1925) iken en az puanı alan kriter kamu yapılarına yakınlıktır (0.0579). Ardından ArcMap 10.7 yardımıyla mekânsal analizler yapılarak 9 farklı harita oluşturulmuştur. Haritalar çakıştırılarak Balıkesir şehir merkezi için sürdürülebilir bisiklet yolları önerisi sunulmuştur. Son olarak mevcut ve planlanan bisiklet yolları ile çalışmada sunulan öneri karşılaştırılarak, sürdürülebilir bisiklet yolu seçiminde analiz aracı kullanmanın önemi vurgulanmıştır.

The population growth increases the building density and number of motorized vehicles in cities. This situation is to a major barrier to efficient usage of scarce energy sources. Accordingly, developed countries aim to decrease the consumption of non-renewable energy sources and environmental pollution by supporting bicycle usage. Because the bicycle is an important factor as a sustainable transportation vehicle on rational usage of energy sources as does not use fossil fuel. But, the sustainability of bicycle usage depends on managerial decisions taken about bikeways in urban-scale projects. Therefore, it is important to evaluate and choose bikeways in terms of feasibility studies. The aim of this study is to offer an approach for choosing sustainable bikeways by making evaluations over criteria and throwing together different stakeholders. So, 9 criteria have been defined as physical and proximity criteria. The criteria have been ranked according to their importance degree by decision-makers, academicians, and bicycle users over a questionnaire and their weighted points have been calculated. According to this, while the slope is the criterion getting the most point (0.1925), getting the least point is to proximity to public buildings (0.0579). Then, 9 different maps have been created by making the spatial analysis by means of ArcMap 10.7. A sustainable bikeway suggestion has been offered for Balıkesir city center by overlapping the maps. Finally, the importance of analysis tool usage in the choosing of sustainable bikeways has been emphasized by comparing the bikeways existing and planned with the suggestion offered in this study.