Sicill-i Ahval kayıtlarına göre Üsküp doğumlu memurlar

Abstract

II. Mahmud ve Tanzimat dönemi, idarî, sosyal, siyasi, ekonomik ve kültürel alanlarda birçok değişikliğin yaşandığı bir dönem olmuştur. II. Abdülhamid dönemi de söz konusu sahaların yanı sıra bürokrasi alanında köklü reformların gerçekleştirildiği bir süreçtir. Bu bakımdan XIX. yüzyılda yapılan reformlar ile merkeziyetçi bir politika izlenmiş ve bazı düzenlemeler yapılmıştır. Merkezileşme çabaları ile bürokrasinin hacmi de genişlemiştir. Bürokrasinin ihtisaslaştığı ve kurumların arttığı II. Abdülhamid döneminde personelin istihdamı konusunda birtakım değişiklikler yapılmıştır. Yapılan değişiklikler ile Müslim ve gayrimüslim Osmanlı tebaasını içine alan bir bürokratik bir yapı gelişmiştir. Buna paralel olarak birkaç memur kuşağını kapsayan Sicill-i Ahvâl defterleri ilk defa II. Abdülhamid döneminde düzenli olarak tutulmaya başlanmıştır. Bu sayede Osmanlı Devleti'nde resmî kurumlarda görev alan memurların sicil kayıtları onların mesleki yaşamları hakkında kıymetli veriler içeren bir defter serisini oluşturmuştur. Bu bağlamda Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde bulunan Sicill-i Ahvâl defterleri, 1879- 1909 seneleri arasında tanzim edilmiş olup söz konusu dönemde görev yapan memurların kayıtlarını içermektedir. Defterler memurların çalıştıkları bürolara göre ayrı bir şekilde tasnif edilmediği için bunların içerisinden Üsküp doğumlu memurlara ait siciller seçilip incelenmiştir. Bu çalışmada Sicill-i Ahvâl kayıtlarına dayanarak giderek artan personel içerisinden Üsküp doğumlu memurların mesleki serencamları incelenerek; memurların baba adları, doğum tarihleri, bildikleri lisanlar, aldıkları eğitimler, memuriyet hayatlarına başlama şekilleri, aldıkları maaşlar, azil ve tayin sebepleri, aldıkları rütbe ve nişanlar gibi memuriyet hayatları boyunca kayda geçen bilgilere dayanarak analitik bir şekilde değerlendirilmiştir.

II. Mahmud and Tanzimat period was a period in which many changes took place in administrative, social, political, economic and cultural fields. The period of Abdülhamid II was a process in which radical reforms were carried out in the field of bureaucracy as well as in the mentioned fields. In this regard, with the reforms made in the 19th century, a centralist policy was followed and some arrangements were made. With the efforts of centralization, the volume of bureaucracy has also expanded. Bureaucracy specialized and institutions increased during the period of Abdülhamid II, some changes were made in the employment of staff. A bureaucratic structure developed that includes Muslim and non-Muslim Ottoman citizens by the changes made. In parallel with this, the Sicill-i Ahvâl Registers, which cover several generations of civil servants, started to be kept regularly for the first time during the reign of Abdülhamid II. In this way, the registry records of civil servants working in official institutions in the Ottoman Empire created a series of notebooks containing valuable data about their professional lives. In this context, Sicill-i Ahvâl notebooks in the Presidency Of The Republic Of Turkey Directorate Of State Archives Prime Ministry Ottoman Archives were arranged between 1879-1909 and they contain the records of the civil servants who served in the said period. The registries of the officers born in Skopje were selected and examined since the books are not classified separately according to the offices. In this study, based on Sicill-i Ahvâl records, the professional status of civil servants born in Skopje were examined; It has been analyzed analytically based on the information recorded throughout the civil service life, such as the fathers's names, birth dates, the languages they know, the education they received, the way they started their civil service life, the salaries they received, the reasons for dismissal and appointment, the ranks and medals they received.