Esnâ-ı musâlahada tevârüd eden mekâtib: Metin ve değerlendirme (Pasarofça Anlaşması (21 Temmuz 1718) sürecindeki yazışmalar)

Abstract

Esnâ-ı Musâlahada Tevârüd İden Mekâtib Topkapı Sarayı Müzesi Revân Kitaplağında 1949, 1950, 1953 numaralarda kayıtlıdır. Bu nüshalar dışında Suver-i Mekâtib-i Musâlaha-i Nemçe ve Mukâvele-i Musâlame ve Mukâtaba-i Mukâleme ve Mecmu'a-i Mekâtib (Münşeat) isimleriyle katalogda kayıtlı yazmaların çalışma yapacağımız eserin farklı isimlerle kaydedilmiş diğer nüshaları olduğunu tespit etmemiz dolayısıyla çalışmamıza bu nüshalar da dâhil edilmiştir. Yazmada Pasarofça Anlaşması sürecinde Osmanlı delegelerinden ve çeşitli kademede görev yapan devlet görevlilerinin mektupları yer almaktadır. Ayrıca diğer devletlerin görevlilerinden ve mutavassıt elçilerden gelen mektuplar bulunmaktadır. Yazmanın içerdiği mektuplar Osmanlı Devletinin dış ilişkilerinin yürütülmesi ve barış görüşmesinde izlenen stratejiler hakkında fikir yürütülebilmesi açısından ipuçları içermektedir. Ayrıca yazmada sınır tahdidi ile görevlendirilen kişilerden gelen mektupların da olması yazmanın değerini daha da arttırmaktadır. Bu mektuplarda yer alan bilgiler vasıtasıyla Osmanlı Devletinde sınır tahdidinin nasıl yapıldığı ve bu iş için görevlendirilen kişilerin sınır tahdidi konusunda ne gibi çalışmalar yaptığını ortaya koymak mümkündür. Yazma nüshaları değerlendirilerek nüshalar arasındaki farklılıklar ortaya konulduğu gibi, ayrıca ana nüsha olarak aldığımız yazmada bulunmayan ancak diğer nüshalarda bulunan mektuplar da transkript edilmek suretiyle tam nüsha oluşturulmaya çalışılmıştır.

Esnâ-ı Musâlahada Tevârüd İden Mekâtib is registered in the Topkapı Palace Museum Revân Library with the numbers 1949, 1950, 1953. Apart from these copies, we have determined that the manuscripts registered in the catalog with the names Suver-i Mekâtib-i Musâlaha-i Nemçe and Mukâvele-i Musâlame and Mukâtaba-i Mukâleme and Mecmu'a-i Mekâtib (Münşeat) are other copies of the work that we will study with different names. These copies are also included. In the manuscript, there are letters from Ottoman delegates and state officials working at various levels during the Pasarofca Agreement process. In addition, there are letters from officials of other states and from mutavassi envoys. The letters contained in the manuscript contain clues in terms of the conduct of the Ottoman State's foreign relations and the strategies followed in the peace negotiation. In addition, the fact that there are letters from the people who are assigned with the border demarcation in writing increases the value of the writing even more. With the help of the information in these letters, it is possible to reveal how the border demarcation was made in the Ottoman Empire and what kind of studies the people assigned for this job did on border demarcation. By evaluating the manuscripts, the differences between the copies were revealed, as well as the letters that were not found in the manuscript that we received as the main copy, but found in the other copies, were tried to be created by transcribing.