Çocuklar için özgecilik ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Özgecilik, herhangi bir karşılık beklemeden başkasının refahını artırmayı ve fayda sağlamayı içeren bilinçli ve gönüllü eylemler olarak tanımlanabilmektedir. Başka bir deyişle, kişinin kendinden daha çok başkalarının iyiliğine yönelik ilgisidir. Özgecil davranışın oluşumunda kişinin isteklilik ve motivasyon durumu da etkili olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Çocuklar için Özgecilik Ölçeği'nin Türkiye dil ve kültüründe geçerlik ve güvenirliğini incelemek ve çocukların özgecil davranışlarını ölçmektir. Swank ve arkadaşları (2020) tarafından geliştirilen ölçek, tek faktörlü yapı göstermekte ve 30 maddeden oluşmaktadır. Uyarlama çalışması için veriler, gönüllü ve 8- 10 yaş aralığında olan 357 öğrenciden elde edilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliğinin test edilmesi ve maddelerin özgün modele uygunluğunun belirlenmesi için doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile test edilen 28 maddelik ve tek faktörlü ölçme aracının yeterli model uyum indekslerine sahip olduğu saptanmıştır (ki-kare/df (1.8), RMSEA (0.05), SRMR (0.05), RMR (0.01), CFI (0.80), IFI (0.80), GFI (0.88), AGFI (0.84)). Ölçüt bağıntılı geçerlik için Adaletli Davranış Ölçeği uygulanmış iki ölçek arasında korelasyon katsayısı .49 olarak bulunmuştur. Ölçüt bağıntılı geçerliğin incelenmesinde ek olarak Çocuklar İçin Empati Ölçeği kullanılmış ve iki ölçek arasında elde edilen korelasyon değerleri .48 olarak bulunmuştur. Ölçeğin güvenirlik analizinde Cronbach's alfa iç tutarlılık katsayısı .83, Spearman-Brown değeri .75, Guttman değeri ise .75 olarak bulunmuştur. Test tekrar-test güvenirliği 43 öğrenci ile 6 hafta arayla gerçekleştirilmiştir. Test tekrar-test güvenirliği katsayısı .85 olarak bulunmuştur. Çocuklar için Özgecilik Ölçeği toplam puanının cinsiyete, doğum sırasına, kardeş sayısına ve yaşa göre farklılık gösterip göstermediğini değerlendirmek için de analizler yapılmıştır. Öğrencilerin özgecilik toplam puanının cinsiyet, yaş, kardeş sayısı ve doğum sırası değişkenlerine göre anlamlı bir fark göstermediği saptanmıştır. Sonuçlar, ölçeğin Türkiye'de geçerli ve güvenilir olduğunu göstermektedir.

Altruism is defined as intentional and voluntary behaviors that seek to improve the well-being of others and benefit them without expecting any reward in return. In other words, it is a selfless concern towards others rather than well-being one's own. The willingness and motivational state of a person are also essential while considering an altruistic act. The aim of this study is to measure the altruistic behaviors of children and to examine the validity and reliability of the scale in Turkey. The Altruism Scale for Children, which was developed by Swank et al. (2020), demonstrates a single factor structure and consists of 30 items. The data was acquired from 357 students who volunteered at the age of 8-10. Confirmatory factor analysis (CFA) was conducted to test the construct validity of the scale and to determine the suitability of the items to the original model. It was determined that the 28-item and single-factor measurement tool tested by confirmatory factor analysis (CFA) had sufficient model fit indices (chi-square/df (1.8), RMSEA (0.05), SRMR (0.05), RMR (0.01), CFI (0.80), IFI (0.80), GFI (0.88), AGFI (0.84)). For criterion-related validity, the Fair Behavior Scale was applied and the correlation coefficient between the two scales was found to be.49. Criterion-related validity was also used on the Children's Empathy Scale, and the correlation coefficient between the two scales was found to be .48. In the reliability analysis, Cronbach's alpha internal consistency coefficient was .83, Spearman-Brown coefficient was .75 and Guttman's coefficient was .75. Test-retest reliability was done with forty-three students at 6-week intervals. The test re-test reliability score was found as .85. Further analysis was conducted to assess if sex differences, birth order differences, number of sibling differences and age differences had correlations among the total Altruism Scale for Children (ASC) score. There are no statistically significant differences among sex differences, birth order, number of siblings, and age total altruism. The results demonstrate that the scale has validity and reliability in Turkey.