Lise öğrencilerinin dengeli beslenme ve obezite ile ilgili tutumlarının belirlenmesi için ölçek geliştirme- geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Bu araştırmayla, lisede okuyan öğrencilerin dengeli beslenme ve obezite ile ilgili tutumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma konusuna uygun dengeli beslenme ve obeziteyle ilgili tutum ölçeği geliştirilmiştir. Maddelerin analizinde SPSS 21 paket programı kullanılmıştır. Araştırmamız 2015- 2016 Eğitim- Öğretim yılında Bursa ili merkez ilçesinde rastgele seçilmiş 2 ortaöğretim okulunda okuyan 411 öğrenciyle yapılmıştır. Araştırmada nicel veri toplama aracı kullanılmıştır. Ölçekteki maddelerin oluşturulması için gerekli literatür taraması yapılmış ve öğrencilerin dengeli beslenme ve obezite ile ilgili sınavlarda vermiş oldukları cevaplar dikkate alınmıştır. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı dengeli beslenme ve obezite konularından oluşan 53 maddelik beş dereceli likert tipi ölçektir. Araştırmanın verileri incelendiğinde iç tutarlılığın belirlenmesi amacıyla test edilen cronbach’ s alpha güvenirlik değerinin oldukça yüksek olduğu görülmüştür (Alpha= 0,821). Madde- toplam korelasyon değerleri incelendiğinde tüm maddelerin değeri 0,30’ un üstünde olduğu yani ölçmek istenilen yapının belirlenmesine yeterince katkı sağladığı belirlenmiştir. Ölçeğin KMO değeri 0,864> 0,60 ve Barlett küresellik testi p< 0.01 önem düzeyinde anlamlı bulunmuştur. Çok değişkenli normal dağılım elde edilmiştir. Açıklayıcı faktör analizi sonucunda 15 maddelik ölçek elde edilmiştir. 15 maddelik ölçekte faktör analizi sonucunda toplam varyansın %49.524’ ünü açıklayan 3 faktörlü yapı elde edilmiştir. DFA sonucuna göre uyum indeksi değerleri mükemmel uyum indeksleri içersindedir. Araştırma sonuçları lise öğrencilerinin dengeli beslenme ve obezite tutumlarının genel olarak (x=4,03) yüksek düzeyde olduğunu göstermektedir. Araştırmamızda 9. sınıf biyoloji dersi müfredatında bulunan Canlıların Yapısında Bulunan Temel Bileşikler konularının yeterince anlaşılamadığı tespit edilmiştir. Dengeli beslenmenin öğrenilebilmesi için besin gruplarının tanıtılması ve beslenme eğitimlerinin verilmesi gerekir.

This study aims to determine the attitudes of high school students about the balanced diet and obesity. An attitude scale about the balanced diet and obesity was created in compliance with the research subject. SPSS 21 package was used in the analysis. The research was conducted with 411 students studying at 2 secondary schools. In the study, a quantitative data collection tool was used. The required literature review was made to create the items in the scale and the answers given by the students in the exams on balanced diet and obesity were taken into consideration. The data collection tool is a Likert-type scale consisting of 53 items on balanced diet and obesity. When the data of the study were examined, it was observed that Cronbach's alpha reliability coefficient, which was tested in order to determine the internal consistency, was quite high (Alpha=0.821). A 15-item scale was obtained as a result of the explanatory factor analysis. The factor analysis in the 15 item scale resulted in a 3-factor structure that explains 49.524% of the total variance. According to the DFA result, the fit index values are within the range of perfect fit indices. In our study, it was deduced that the subject "Basic Structural Compounds in Living Creatures" in the 9th-grade biology course curriculum was not decently comprehended. To learn a balanced diet, food groups should be introduced to them and they should be provided with nutrition training.