İnşaat firmalarında sürdürülebilirlik stratejilerinin; firma rekabet gücüne ve firma sürdürülebilirlik performansına etkisinin araştırılması

Abstract

Günümüz koşullarında her alanda sürdürülebilirlik kavramının önemi giderek artmaktadır. Mimarlık, mühendislik ve inşaat alanında bu sürdürülebilirliği sağlamak ve binaların çevresel performanslarını arttırmak amacıyla inşaat sektöründe sertifika programları geliştirilmiş ve uygulanmaktadır. Mevcut sertifika programlarının, geliştirildikleri ülkelerin özelliklerine bağlı olarak biçimlenmesi dolayısıyla, Türkiye’de ülkemize özgü bir sertifika sistemine ihtiyaç vardır. B.E.S.T ve SEEB-TR sertifikaları bu amaçla oluşturulmuştur. Bu çalışmada öncelikle; yapılarda sürdürülebilirlik esaslarına değinilmiş, Türkiye’de mevcut sertifika programlarından ve sertifika alan bazı projelerden bahsedilmiştir. Tez çalışmasının amacı, inşaat firmalarının sürdürülebilirlik stratejilerinin firma rekabet gücü ve sürdürülebilirlik performansı üzerindeki etkisini araştırmaktır. Kurumsal kültür, sürdürülebilirlik stratejileri ve firma rekabet gücünün; firma sürdürülebilirlik performansı üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Çalışmada firmaların rekabet gücünü belirleyen faktörler, firmaların kurumsal sürdürülebilirlik faaliyetlerini tercih etme nedenleri, sürdürülebilir yapım ve sertifika programlarının uygulanmasını engelleyen faktörler inşaat sektörü odaklı incelenmiştir. Çalışma kapsamında inşaat sektöründe serbest faaliyet gösteren mimarlık ve mühendislik firmalarına yönelik bir anket formu düzenlenmiş ve uygulanmıştır. Anket sonuçları; sürdürülebilir yapımın öneminin firmalar tarafından bilindiğini, ancak uygulamada ve sertifika sistemlerini kullanma açısından bazı eksiklikler olduğunu göstermektedir. Elde edilen sonuçlara göre; firma büyüklüğü sürdürülebilirliği doğrudan etkilemektedir. Büyük firmaların, sürdürülebilir yapıma yönelik stratejiler geliştirme ve uygulama olasılıklarının daha yüksek olduğu görülmektedir. Ankete katılan firmaların sürdürülebilirliği teşvik eden stratejiler izlemediği görülmektedir. Kurumsal sürdürülebilirliğe doğru köklü organizasyonel değişiklikler olmadığı gibi, firmaların sürdürülebilirlik stratejileri, firmaların organizasyon yapısında kalıcı rol oynamamakta ve üst yönetimin desteği noktasında eksiklikler bulunmaktadır. Rol ve organizasyon eksikliği, kurumsal sürdürülebilirlik oluşturmak için önemli engellerdendir. Sürdürülebilir stratejilerin yaygınlaştırılması, takibi ve sonuçları oldukça önemlidir. Sürdürülebilirlik stratejileri, üst yönetimden itibaren benimsenmeli ve aşağı doğru tüm organizasyona yayılmalıdır.

Today, the importance of sustainability is increasing. Certification programs have been developed and implemented to ensure sustainability in architecture, engineering and construction, and to improve building performance. Since the current certificate programs are shaped according to the countries, B.E.S.T and SEEB-TR certificates specific to Turkey have been created for this purpose. In this study, primarily; Sustainability principles in buildings were mentioned, current certificate programs in Turkey and some projects that received certificates were mentioned. The aim is to investigate the impact of sustainability strategies in construction companies on the competitiveness and sustainability performance of the construction companies. The factors that determine the competitiveness of companies, the reasons why companies prefer corporate sustainability activities, the factors that prevent the implementation of sustainable construction and certification programs are examined with a focus on the construction sector. A survey form was prepared and applied to architecture and engineering companies operating in the construction sector. Results; it is stated that the importance of sustainable construction is known, but there have been deficiencies in the use of certification systems in practice. Firm size directly affects sustainability. It is seen that the probability of sustainable construction, strategy development and implementation is higher in large companies. Sustainability strategies are absent in the organizational structure and there are deficiencies in the support of the top management. Lack of organization is the biggest obstacle to corporate sustainability. The dissemination, follow-up and results of the strategies are very important. Sustainability strategies should extend from top management to the entire organization.