Öğrencilerin kalıtım kavramına yönelik bilişsel yapılarının Kelime İlişkilendirme Testi (KİT) ve yazma testi ile belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, onuncu sınıf öğrencilerinin kalıtım kavramı ile ilgili bilişsel yapılarının kelime ilişkilendirme testi ve yazma testi ile belirlenmesidir. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışma grubu, 2017-2018 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Balıkesir'de bulunan 415 onuncu sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Bu çalışmada veriler, Kelime İlişkilendirme Testi (KİT) ve Yazma Testi ile toplanmıştır. Veri analizinde, frekans ve betimsel analiz teknikleri kullanılmıştır. KİT'in ilk bölümü sonuçlarına göre, öğrenci cevapları dört tema altında toplanmıştır. Bunlar: Hastalık ve genetik farklılıklar, kalıtım ile ilgili faktörler, bilim, anlamsız ve boş. Bunlar arasında en çok frekansa sahip olan kalıtım ile ilgili faktörler temasıdır. Bu temada içinde öğrencilerin en çok gen, DNA ve kromozom kavramlarını yazdıkları tespit edilmiştir. KİT'in ikinci bölümü olan cümle sonuçlarına göre, öğrencilerden elde edilen cevaplar 14 tema altında gruplandırılmıştır. Bunlar: Kalıtımın tanımı, çeşitlilik, genlerin aktarımı, çaprazlama, kan grubu, genotip ve fenotip (görünüş), kalıtım birimi, genetik farklılıklar, hastalıklar, kalıtım konusu içeriği, kalıtım ile ilgili düşünce ve duygular, değişim, yanlış anlama, anlamsız ve boş. Öğrencilerin kalıtımla ilgili en çok çaprazlama, gen aktarımı, kalıtım ile ilgili düşünce ve duygular temalarına ilişkin cümleler kurdukları tespit edilmiştir. Sonuç olarak, KİT'in ilk bölümünde öğrencilerin kalıtımla ilgili bilişsel yapılarının kavramlar açısından yüksek olduğu ve KİT'in ikinci bölümünde ise, öğrencilerin yazdığı cümlelerdeki ifadelerin pek çoğunun doğru bilgi içerdiği gözlenmiştir. Yazma Testi sonuçlarına göre ise, öğrencilerin kalıtım ile ilgili tanımları 22 kategoride toplanmıştır. Frekansı en yüksek kategoriler, aktarım, bilim dalı ve özelliktir. Ayrıca, öğrencilerin kalıtımın tanımıyla ilgili cümlelerinin anlama düzeylerine göre incelenmesi sonucunda, öğrencilerin en çok boş ve yanlış anlama içeren kısmen anlama düzeyine sahip cevaplar verdikleri tespit edilmiştir.

The aim of the study was to determine the tenth grade students' cognitive structures on the concept of heredity by word association test and writing test. A case study design, one of the qualitative research methods, was used in the study. The study group consisted of 415 tenth grade students who were in Balıkesir in the spring semester of the 2017-2018 academic year. In this study, the data were collected using by Word Association Test (WAT) and Writing Test. In data analyzes, frequency and descriptive analysis techniques were used. According to the results of the first part of the WAT, the student responses were grouped under four themes. These were: Disease and genetic differences, factors related to heredity, science, meaningless and no answer. It was the theme of factors related to heredity, which has the most frequency among these themes. In this theme, it was determined that the students mostly wrote the concepts of gene, DNA and chromosome. Based on the sentences regarding, results of the second part of the WAT, 14 themes were created as definition of heredity, diversity, transfer of genes, crossing, blood type, genotype and phenotype (appearance), heredity unit, genetic differences, diseases, heredity subject content, thoughts and feelings about heredity, change, misunderstanding, comprehension, meaningless and no answer. The students mostly wrote sentences related to the themes of crossing, gene transfer, thoughts and feelings about heredity. As a result, the students' cognitive structures related to heredity were high in terms of concepts in the word part of the first stage of the WAT. In the second part of the WAT and most of the expressions in the sentences written by the students were correct. According to the Writing Test results, the students' descriptions on heredity were grouped under 22 categories. The categories with the highest frequency were transference, science and feature. In addition, as a result of examining students' sentences related to the definition of inheritance according to their level of comprehension, it was found that the students gave mostly empty and partially understanding answers containing misunderstanding.