Kazdağı Milli Parkı'nın (Edremit/Balıkesir) çalı ve ağaç taksonları üzerine araştırmalar

Abstract

Bu çalışmada Kazdağı Milli Parkı (Edremit/Balıkesir) ve çevresinde yayılış gösteren odunsu bitkiler (çalı ve ağaç) tespit edilerek bu taksonların envanteri hazırlanmıştır. Çalışmada tespit edilen taksonların teşhisleri yapılmış ve morfolojik deskripsiyonları verilmiştir. Bitki örneklerinin teşhislerinde Türkiye Florası başta olmak üzere çeşitli floristik eserlerden faydalanılmıştır. Teşhisi yapılan taksonlar, herbaryum tekniklerine uygun olarak kurutulduktan sonra etiketlenerek herbaryum örneği olarak saklanmıştır. Çalışmada ayrıca tespit edilen taksonların etnobotanik kullanımları da literatüre dayalı araştırılmıştır. Çalışma sonucunda 26 familyaya ait 60 cins ve 91 taksonun Kazdağı Milli Parkı ve çevresinde yayılış gösterdiği tespit edilmiştir. Bunlardan 10 taksonun kültür formunda olduğu görülmüştür. Alanda endemik takson sayısı 1 olup (Abies nordmanniana (Steven) Spach subsp. equi-trojani (Asc. & Sint. ex Boiss.) Coode & Cullen) endemizm oranı %1.1’ dir. Milli Park ve çevresinde tespit edilen taksonlar, hayat formlarına göre ağaçlar (%53 /48 takson) ve çalılardan (% 47 /43 takson) oluşmaktadır. Çalı formunda en fazla gözlenen takson sayısı %58.2 (25 takson) ile kısa boylu çalı tipidir. Onu %20.9 (9 takson) ile orta boylu ve uzun boylu çalı tipi izlemektedir. Ağaç formunda ise en fazla gözlenen takson sayısı %41.7 (20 takson) ile uzun boylu ağaç tipidir. Onu %37.5 (18 takson) ile orta boylu ve %20.8 (10 takson) ile kısa boylu form tipi izlemektedir. Araştırma alanında en fazla taksona sahip familyalar; Rosaceae (20), Lamiaceae (11), Fagaceae (9), Fabaceae (7) ve Pinaceae (5) iken en çok taksona sahip cinsler; Quercus (7), Rubus (4), Cistus (3), Juniperus (3), Genista (3), Pinus (3) ve Satureja (3) olduğu tespit edilmiştir. Taksonların fitocoğrafik elementlerine göre dağılımı incelendiğinde; %22’si Akdeniz (20 takson), %18’i Avrupa-Sibirya (16 takson), %10’u D. Akdeniz (9 takson), %1’i Karadeniz (1 takson) fitocoğrafik elementlerinde yer almaktadır. Taksonların %49 (45 takson)’unun ise fitocoğrafik elementi bilinmemektedir. Araştırma alanında teşhisi yapılan taksonlar, global ölçekte IUCN tehlike kategorilerine göre sınıflandırıldığında, %57’si (52 takson) ‘LC’ (az endişe verici) kategorisinde, %5’i (4 takson) “DD” (yetersiz veri) kategorisinde, %2’si (2 takson) ‘VU’ (zarar görebilir) kategorisinde, %2’side (2 takson) “EN” (tehlikede) kategorisinde yer almakta; %34’ ünün (31 takson) ise tehlike kategorisi bilinmemektedir.

In this study, woody plants (shrubs and trees) that spread around Kazdağı National Park (Edremit / Balıkesir) were identified and inventory of these taxa was prepared. The taxa identified in the study were diagnosed and morphological descriptions were given. In the diagnosis of plant samples has benefited from various floristic works including Turkish Flora. The taxa that have been diagnosed are dried in accordance with herbarium techniques and labeled and stored as herbarium samples. Ethnobotanical uses of taxa determined in the study were also investigated based on literature. As a result of the study, it was determined that 60 genera and 91 taxa belonging to 26 families spread in Kazdağı National Park and its surroundings. It was seen that 10 taxa were in the culture form. The number of endemic taxa in the area is 1 (Abies nordmanniana (Steven) Spach subsp. equitrojani (Asc. & Sint. Ex Boiss.) Coode & Cullen) and endemism rate is 1.1%. Taxa determined in the National Park and its surroundings consist of trees (53% / 48 taxa) and bushes (47% / 43 taxa) according to life forms. The most observed taxa number in shrub form is 58.2% (25 taxa) and short shrub type. It is followed by a medium and tall shrub type with 20.9% (9 taxa). In tree form, the highest number of taxa observed is 41.7% (20 taxa) and tall tree type. It is followed by a medium form with 37.5% (18 taxa) and a short form with 20.8% (10 taxa). The families with the most taxa in the research area; Rosaceae (20), Lamiaceae (11), Fagaceae (9), Fabaceae (7) and Pinaceae (5), while the genera with most taxa; It has been determined to be Quercus (7), Rubus (4), Cistus (3), Juniperus (3), Genista (3), Pinus (3) and Satureja (3). When the distribution of taxa according to phytogeographic elements is examined; Phytogeographical elements are located in 22% Mediterranean (20 taxa), 18% Europe-Siberia (16 taxa), 10% E. Mediterranean (9 taxa), 1% and Black Sea (1 taxon). The phytogeographic element of 49% (45 taxa) of taxa is unknown. When taxa diagnosed in the research area are classified according to IUCN threatment categories on a global scale, 57% (52 taxa) are in the 'LC' (least concern) category, 5% (4 taxa) are in the “DD” (insufficient data) category,% 2 (2 taxa) are in the 'VU' (vulnerable) category, 2% (2 taxa) are in the “EN” (endangered) category; The threatment category of 31 taxa is unknown.