Psikolojik personel güçlendirme ile psikososyal riskler arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma

Abstract

Çalışanları her bakımdan tehdit eden psikososyal riskler; demotivasyon, iş tatminsizliği, yabancılaşma, tükenmişlik ve bağlılık sorunları gibi pek çok olumsuzluğun ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Çalışanların psikolojik güçlendirme algılarının yükseltilmesi, onların iş ve sosyal yaşam kalitelerinin sağlanması bakımından büyük öneme sahiptir. Bu noktadan hareketle, çalışmanın amacı; psikolojik personel güçlendirme ile çalışanların iş yaşamında karşı karşıya oldukları psikososyal riskler arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Araştırmanın evrenini; İstanbul Tarihi Yarımada'da bulunan turizm işletme belgeli 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmelerinin personeli oluşturmaktadır. Kümelere göre örnekleme yöntemi kullanılarak bölgede bulunan 36 farklı konaklama tesisinde görev yapan ve araştırmaya katılan 507 çalışanın vermiş olduğu cevaplar doğrultusunda ulaşılan veriler, Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) 24 istatistik paket programı kullanılarak çözümlenmiştir. Bu çözümlemede; korelasyon ve regresyon analizleri, frekans analizi, yüzde analizi, t-testi, anova testi kullanılmıştır. Çalışmada, psikolojik personel güçlendirme ve psikososyal riskler arasındaki ilişkiler bir model yardımıyla incelenmiştir. Araştırma bulguları bütünsel olarak değerlendirildiğinde, çalışanların psikolojik güçlendirme algıları ve onların karşılaştıkları psikososyal riskler ile demografik faktörler arasında çeşitli anlamlılık düzeyinde istatistiki açıdan anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Psikolojik personel güçlendirmenin anlam, yetkinlik, özerklik ve etki boyutuyla liderlik kalitesi-sosyal destek, işe etki-özgürlük derecesi, iş tatmini, işin anlamı-işe bağlılık, duyusal-bilişsel talep, rol açıklığı, topluluk duygusu, gelişme olanağı gibi psikososyal risklerin her biri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca anlam, özerklik, etki boyutunun rol çatışması ile; özerklik, etki boyutunun duyguları gizleme ile; etki boyutunun da nicel talep ile arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Bu bağlamda çalışanların psikolojik güçlendirme algısının, psikososyal riskleri etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Psychosocial risks that threaten employees in all respects; causes demotivation, job dissatisfaction, alienation, burnout and commitment problems. Increasing the perception of psychological empowerment of employees is of great importance in terms of ensuring their quality of work and social life. From this point of view, the main purpose of the study is to determine the relationship between psychological empowerment and the psychosocial risks faced by employees at work. The universe of the study consists of the personnel working in 4 and 5 star hotel enterprises with tourism operation certificate in Istanbul Historic Peninsula. Using the sampling method by clusters, the data obtained from the responses of 507 employees working in 36 different accommodation establishments in the region and participating in the research were analyzed with SPSS 24 statistical package program. Percentage analysis, frequency analysis, T-test, Anova test, correlation and regression analysis were used in the study. In this study, the relationships between psychological personnel empowerment and psychosocial risks were examined with the help of a model. When the findings of the research were evaluated holistically, statistically significant relationships were found between the employees' perceptions of psychological empowerment and their psychosocial risks and demographic factors at various levels of significance. A significant relationship was found among meaning, competence, self-determination and impact dimension of psychological empowerment and psychosocial risks such as leadership quality-social support, the degree of influence-freedom to work, job satisfaction, meaning-commitment to work, sensory-cognitive demand, role openness, sense of community, the possibility of development. In addition, a significant relationship were also determined between the following: meaning, self-determination, impact dimension and role conflict; self-determination, impact dimension and hiding feelings; impact dimension and quantitative demand. In this context, employees' perception of psychological empowerment affects psychosocial risks.