Bölgesel inovasyon sistemlerinin farklılıkları ve uluslararası karşılaştırmalı bir analiz

Abstract

İnovasyonda sistem yaklaşımı ulusal inovasyon sistemleri ile başlamış, sonrasında bölgesel ve sektörel inovasyon sistemleriyle devam etmiştir. Tezde bölgesel inovasyon sistemleri yaklaşımı bilgi üretim, kullanım ve yayılım alt-sistemleri yanında politika alt-sistemi ile bağlantılı olarak açıklanmaktadır. Sonrasında ise 207 Düzey-2 AB bölgesi ve 76 Düzey-3 Türkiye bölgesinden oluşan iki farklı örneklem üzerinden bölgesel bilgi üretim modelinde etkili faktörler belirlenmiştir. Sonuçlar GMM, kantil regresyon ve dirençli regresyon yöntemleri kullanılarak elde edilmiştir. Türkiye ve AB bölgeleri ile birlikte yapılan analiz, firma içi - firma dışı faktörlerin belirlenmesi, bölgesel sistemin belirleyiciliği, ülkeler arası farklılıkların açıklanması ve Türkiye'deki inovasyon politikaların etki analizi noktalarına dair cevaplar vermektedir. Çalışmanın bulguları AB bölgelerinde faktörlerin etkisinin bölgesel inovasyon düzeyi ile orantılı olarak farklılaştığını göstermektedir. Düşük inovasyon düzeyindeki bölgelerde ekonomik büyüme ve Ar-Ge personeli değişkenleri belirleyiciyken yüksek düzeydeki bölgelerde Ar-Ge harcaması ve yüksek teknolojili sektörler etkilidir. Türkiye bölgeleri özelindeki bulgular AB‟deki düşük düzey bölgelerle benzeşmekle birlikte özel sektör nitelikleri ve özel sektör-üniversite ara yüzleri bölgesel inovasyon çıktısı üzerindeki en etkili faktörlerdir.

Systems of innovation approach begin with national innovation systems and continued with regional and sectoral innovation systems. Regional innovation system model is analysed through knowledge production, application and diffusion sub-systems along with political sub-system. In our thesis, 207 European NUTS-2 regions and 76 Turkish NUTS-3 regions are used to determine effective factors in regional knowledge production. Results are obtained by using GMM, Quantile regression and robust regression techniques. The findings of the joint analyses of Turkish and European regions give answers on determination of in-firm and out-of-firm factors, decisiveness of regional system, explanation of international differences and effectiveness of innovation policies in Turkey. Results of the analyses show that the effectiveness of the factors proportionally differs with regional innovation level. While economic growth and R&D personnel number are decisive in low-innovation regions, R&D expenditure and high technology industries are more effective in high-innovation regions. Turkish regions, in this respect, show patterns of similarity with low-innovation EU regions. Private sector qualities and industry-university collaborations are the most effective factors of regional knowledge production in Turkish regions.