Alaşehirli Kadı Muhammed Divanı (İnceleme-tenkidli metin-dizin)

Abstract

Bu çalışmada, şimdiye kadar üzerinde hiç çalışılmamış olan, Alaşehirli Kadı Muhammed Efendi Divanı'nın tenkitli metnini ortaya çıkarmayı ve incelemeyi amaçladık. Bununla beraber, onun hayatı, edebî ve fikrî kişiliği hakkında da bilgi vererek, kendisini tanıtmaya çalıştık. Çalışmamız, "Alaşehirli Kadı Muhammed Efendinin Hayatı ve Kişiliği" ve "Divanı" olmak üzere iki ana bölümden oluşmaktadır. ' "Kadı" mahlasını kullanan şairimizin asıl adı "Muhammed"tir. 16. yüzyılın ikinci yarısı ile 17. yüzyılın ilk yarısında Alaşehir'de yaşadığını tahmin ettiğimiz şairimizin, hayatı hakkında pek fazla bilgi yoktur. Meslek olarak da kadılık yaptığını bildiğimiz şairimizin doğum yeri, doğum ve ölüm tarihleri hakkında elimizde bilgi mevcut değildir. Mezarının Alaşehir'de olduğu kaynaklarda yazılıdır. Kadı Muhammed Efendinin, Divanından başka eseri olup olmadığını bilmiyoruz. Dinî ve tasavvufî içeriğiyle, daha çok didaktik bir mahiyet taşıyan divanı, yer yer güzel ve akıcı manzumeleriyle Kadı Muhammed Efendiyi ikinci sınıf şair sayabiliriz. Kadı Muhammed Efendi Divanı' nın iki yazma nüshasına ulaşabildik. Bunların her ikisi de istinsah nüshası olduğu için, metin kurulurken müellifin elinden çıkması muhtemel nüshaya ulaşılmaya çalışılmış, farklılıklar aparatta gösterilmiştir. Çalışmanın sonuna, yalnızca özel isimleri içine alan bir dizin ekledik.

In this study we investigated to find out the critical edition of the Divan of Alasehirli Kadi Muhammed Efendi who was a classical pot which has not been studied until now. Beside of that, by giving some information about his life, works and his artistic qualities with his personality, we tried to introduce him. Our study consists of two main chapters, namely "the life and personality of Alasehirli Kadi Muhammed Efendi" and "the Divan of him". Our poets real name was "Muhammed" but he used "Kadi" as his pen name. We quess that he lived between in the second part of the 16th century and the first part of the 17th century in Alaşehir. Unfortunately there is not so many materials about his life. It is known that his job was a judge but there is not any knowledge about where and when was he born and when he died. Beside of that some of the documents show that his grave is being in Alaşehir. We could not found out whether Kadi Muhammed Efendi has a written work other than his Divan or not. Although the first impression of the Divan is religious and sufistic, the fact is it effectives educational consideration. In this Divan there is nice and tidy poetries so we can say Kadi Muhammed Efendi was an avarage poet. We got two written issues of the Divan of Kadi Muhammed Efendi. Since both of these issues got by copying then we tried to get an original assey which is probably written by him when we were writing up. Thus the diffrences have been remarked between these two copies and the original one in the appendix. At the end of this work we added an appendix which is containing proper nouns in assey.